EN

Πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη Συνθήκη του Μάαστριχτ

Η Συνθήκη του Μάαστριχτ, η οποία είναι επισήμως γνωστή ως η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, έθεσε τις βάσεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Ήταν το αποτέλεσμα πολυετών συζητήσεων μεταξύ κυβερνήσεων και υπογράφηκε στην ολλανδική πόλη του Μάαστριχτ, η οποία βρίσκεται κοντά στα σύνορα με το Βέλγιο και τη Γερμανία. Δείτε πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη Συνθήκη.

1. Είναι η ιδρυτική συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η Συνθήκη του Μάαστριχτ ενίσχυσε σημαντικά τη συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών σε ορισμένους νέους τομείς:

  • Ευρωπαϊκή ιθαγένεια: H Συνθήκη εισήγαγε την ευρωπαϊκή ιθαγένεια, η οποία επιτρέπει στους πολίτες να διαμένουν και να μετακινούνται ελεύθερα στα κράτη μέλη.
  • Kοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας: Η Συνθήκη θέσπισε μια κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, με σκοπό «τη διαφύλαξη των κοινών αξιών, των θεμελιωδών συμφερόντων και της ανεξαρτησίας της Ένωσης».
  • Δικαιοσύνη και εσωτερικές υποθέσεις: Η Συνθήκη ανέπτυξε τη στενή συνεργασία σε θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων, με σκοπό τη διαφύλαξη της ασφάλειας και της προστασίας των Ευρωπαίων πολιτών.

2. Υπογράφηκε από 12 χώρες

Η Συνθήκη υπογράφηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1992 από τους εκπροσώπους των ακόλουθων 12 χωρών: Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Λουξεμβούργο και Πορτογαλία.

Τα κοινοβούλια αυτών των χωρών στη συνέχεια επικύρωσαν τη Συνθήκη, σε ορισμένες περιπτώσεις κατόπιν δημοψηφίσματος. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 1993, θεσπίζοντας επισήμως την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Έκτοτε, 16 ακόμη χώρες εντάχθηκαν στην ΕΕ* και υιοθέτησαν τους κανόνες της Συνθήκης του Μάαστριχτ ή των συνθηκών που ακολούθησαν.

*Τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι πλέον 27 μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ.

3. Έθεσε τα θεμέλια για το ευρώ

Η Συνθήκη του Μάαστριχτ άνοιξε τον δρόμο για τη δημιουργία ενός ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος, του ευρώ. Με τη Συνθήκη ιδρύθηκε επίσης η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών και σε αυτή περιγράφονται οι στόχοι τους. Ο κύριος στόχος της ΕΚΤ είναι η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, δηλ. η διαφύλαξη της αξίας του ευρώ.

Η Συνθήκη ήταν το αποκορύφωμα διαβουλεύσεων που διήρκεσαν αρκετές δεκαετίες σχετικά με την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας στην Ευρώπη. Το 1986 οι Ευρωπαίοι ηγέτες ξεκίνησαν εκ νέου τις συζητήσεις για την εισαγωγή ενός ενιαίου νομίσματος, ενώ το 1989 δεσμεύτηκαν να ακολουθήσουν μια διαδικασία μετάβασης τριών σταδίων.

Τα στάδια αυτά καθορίστηκαν επισήμως από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ.

  • Πρώτο Στάδιο (από την 1η Ιουλίου 1990 έως τις 31 Δεκεμβρίου 1993): εισαγωγή ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων μεταξύ κρατών μελών
  • Δεύτερο Στάδιο (από την 1η Ιανουαρίου 1994 έως τις 31 Δεκεμβρίου 1998): ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών κεντρικών τραπεζών και μεγαλύτερη ευθυγράμμιση των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών
  • Τρίτο Στάδιο (από την 1η Ιανουαρίου 1999 έως σήμερα): σταδιακή εισαγωγή του ευρώ σε συνδυασμό με την άσκηση ενιαίας νομισματικής πολιτικής, για την οποία είναι αρμόδια η ΕΚΤ.

4. Εισήγαγε τα κριτήρια που πρέπει να πληρούν οι χώρες για να ενταχθούν στη ζώνη του ευρώ

Η Συνθήκη θέσπισε επίσης κανόνες για τον τρόπο με τον οποίο το ευρώ θα λειτουργούσε στην πράξη. Μεταξύ άλλων, τι έπρεπε να κάνει μια χώρα για να ενταχθεί στη ζώνη του ευρώ.

Σκοπός αυτών των κανόνων, που ορισμένες φορές αποκαλούνται κριτήρια του Μάαστριχτ ή κριτήρια σύγκλισης, είναι να διασφαλίζεται η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών στη ζώνη του ευρώ ακόμη και όταν νέες χώρες υιοθετούν το νέο νόμισμα.

Χάρη σε αυτούς τους κανόνες διασφαλίζεται ότι οι υπό ένταξη χώρες χαρακτηρίζονται από σταθερότητα στους ακόλουθους τομείς:

  • Πληθωρισμός: Ο μέσος ρυθμός πληθωρισμού μιας χώρας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τον ρυθμό πληθωρισμού των τριών κρατών μελών της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις κατά περισσότερο από 1,5 ποσοστιαία μονάδα στη διάρκεια περιόδου παρατήρησης ενός έτους.
  • Επίπεδα δημόσιου χρέους: Το ετήσιο δημοσιονομικό έλλειμμα μιας χώρας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) και το συνολικό δημόσιο χρέος δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ.
  • Επιτόκια: Το μακροπρόθεσμο επιτόκιο μιας χώρας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το αντίστοιχο επιτόκιο των τριών κρατών μελών με τις καλύτερες επιδόσεις κατά περισσότερο από 2 ποσοστιαίες μονάδες στη διάρκεια περιόδου παρατήρησης ενός έτους.
  • Συναλλαγματική ισοτιμία: Μια χώρα πρέπει να διατηρεί σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία. Αυτό σημαίνει ότι έχει παραμείνει εντός των περιθωρίων διακύμανσης που προβλέπει ο μηχανισμός συναλλαγματικών ισοτιμιών (ΜΣΙ ΙΙ) τουλάχιστον κατά τα δύο προηγούμενα έτη.

5. Ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ, οι ευρωπαϊκές χώρες ήρθαν πιο κοντά, ενώ ορισμένοι τομείς πολιτικής, όπως η οικονομική και η δημοσιονομική πολιτική, εξακολουθούν να ασκούνται σε εθνικό επίπεδο. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έλαβαν πρόσθετα βήματα για να προωθήσουν περαιτέρω την ολοκλήρωση μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, όπως:

  • Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης: Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο υπογράφηκε το 1997, αποσκοπεί στη διασφάλιση ότι οι χώρες ακολουθούν υγιείς δημοσιονομικές πολιτικές.
  • Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας: Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ιδρύθηκε για την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής σε χώρες της ζώνης του ευρώ που αντιμετωπίζουν ή απειλούνται από σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης.
  • Η τραπεζική ένωση: Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός και το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης δημιουργήθηκαν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση για την ενίσχυση τόσο της ασφάλειας του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος όσο και της χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης και σταθερότητας.

Σήμερα, περισσότεροι από 450 εκατομμύρια πολίτες από 27 κράτη μέλη απολαμβάνουν τα οφέλη της ευρωπαϊκής συνεργασίας.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν αφότου συμφωνήθηκε ο οδικός χάρτης για το ενιαίο νόμισμα, το ευρώ βρίσκεται στη δεύτερη θέση μεταξύ των πλέον χρησιμοποιούμενων σε συναλλαγές νομισμάτων και είναι μέρος της καθημερινότητας 350 εκατομμυρίων πολιτών στις χώρες της ζώνης του ευρώ.


Πηγή: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Δημοσιεύθηκε: 15 Φεβρουαρίου 2017

Επικαιροποιήθηκε: 1 Φεβρουαρίου 2020

Η ανωτέρω παρουσίαση γίνεται για εκπαιδευτικούς σκοπούς.

Αυτό το website χρησιμοποιεί cookies για την βελτιστοποίηση της εμπειρίας σας. Μάθετε περισσότερα
Αποδέχομαι