Το
ευρώ είναι το ενιαίο νόμισμα για 20 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) τα οποία απαρτίζουν τη ζώνη του ευρώ.
Το ευρώ άρχισε να κυκλοφορεί σε φυσική μορφή (τραπεζογραμμάτια και κέρματα) την 1η Ιανουαρίου 2002 σε 12 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, και αντικατέστησε, βάσει καθορισμένων τιμών μετατροπής, τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα των εθνικών νομισμάτων. Σήμερα, με τη σταδιακή ένταξη και άλλων χωρών στην ευρωζώνη, το ευρώ αποτελεί το νόμισμα περισσότερων από 346 εκατομμύρια Ευρωπαίων.
Η εισαγωγή του ευρώ είναι το τρίτο στάδιο της υλοποίησης της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, όπως αποφασίστηκε το 1989 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Πρώτο στάδιο της ΟΝΕ ήταν η κατάργηση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων μεταξύ των κρατών-μελών, δεύτερο η ενίσχυση της οικονομικής σύγκλισης και τρίτο στάδιο ο αμετάκλητος καθορισμός των συναλλαγματικών ισοτιμιών των νομισμάτων των κρατών-μελών που θα συμμετείχαν στη Νομισματική Ένωση και ακολούθως στη ζώνη του ευρώ.
Αποτέλεσμα της επιτυχημένης εισαγωγής του ευρώ είναι μια Ευρώπη όπου οι άνθρωποι, οι υπηρεσίες, τα κεφάλαια και τα αγαθά μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα.
Κριτήρια ένταξης στη ζώνη του ευρώ
Το ευρώ δεν είναι το νόμισμα όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να ενταχθούν στη ζώνη του ευρώ, οι χώρες θα πρέπει να επιτύχουν υψηλό βαθμό διατηρήσιμης οικονομικής σύγκλισης.
Αυτό σημαίνει ότι οι οικονομίες τους πρέπει να είναι ικανές να συμβαδίσουν με τις οικονομίες των χωρών που ήδη χρησιμοποιούν το ευρώ και να πληρούν κάποιες προϋποθέσεις όπως: υψηλό βαθμό σταθερότητας των τιμών, υγιή δημοσιονομική κατάσταση, σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία και σύγκλιση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων.
Τα ίδια κριτήρια είχαν κληθεί να εκπληρώσουν και οι χώρες που σήμερα συμμετέχουν στη ζώνη του ευρώ.
Για τη Δανία ισχύει ρήτρα εξαίρεσης, βάσει της οποίας επέλεξε να μη συμμετάσχει στη ζώνη του ευρώ.
Ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών στην κυκλοφορία του ευρώ
Την ευθύνη για την παραγωγή και την έκδοση τραπεζογραμματίων ευρώ έχουν από κοινού η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες των χωρών-μελών της ζώνης του ευρώ.
Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι η μόνη αρμόδια να εγκρίνει την έκδοση τραπεζογραμματίων ευρώ από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, ενώ η ευθύνη της παραγωγής, έκδοσης και απόσυρσης από την κυκλοφορία των τραπεζογραμματίων ευρώ ανήκει από κοινού στις εθνικές κεντρικές τράπεζες των χωρών-μελών της ζώνης του ευρώ.
Σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για τα τραπεζογραμμάτια, υπεύθυνες για την έκδοση των κερμάτων ευρώ είναι οι εθνικές αρχές και όχι η ΕΚΤ. Εάν μια χώρα της ζώνης του ευρώ σκοπεύει να εκδώσει κέρματα με νέο σχέδιο στην εθνική τους όψη – π.χ. ένα αναμνηστικό κέρμα κυκλοφορίας – πρέπει να ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Επιτροπή θα δημοσιεύσει στη συνέχεια τις αντίστοιχες πληροφορίες στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ (σειρά C), η οποία διατίθεται σε όλες τις επίσημες γλώσσες. Η Επιτροπή είναι η έγκυρη πηγή στην οποία στηρίζεται η ΕΚΤ όταν ενημερώνει τον δικτυακό της τόπο σχετικά με τα κέρματα ευρώ.
Ο ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδος
Η Τράπεζα της Ελλάδος θέτει σε κυκλοφορία τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα ευρώ μέσω του τραπεζικού συστήματος. Επίσης λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την επίτευξη υψηλής ποιότητας τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία και την ανάλυση των πλαστών.
Επιπλέον, ευθύνη της Τράπεζας της Ελλάδος είναι η διασφάλιση του απρόσκοπτου και αποτελεσματικού εφοδιασμού του τραπεζικού τομέα με τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ.
Δείτε το video: