EN

Δελτία Τύπου

  • Κοινοποίηση:

Εικοστό όγδοο τεύχος του "Οικονομικού Δελτίου" της Τράπεζας της Ελλάδος

09/03/2007 - Δελτία Τύπου

Κυκλοφόρησε το τεύχος 28 (Φεβρουάριος 2007) του ''Οικονομικού Δελτίου'' της Τράπεζας της Ελλάδος. Στο ''Οικονομικό Δελτίο'' δημοσιεύονται 3 μελέτες και 2 ενημερωτικά άρθρα.

Οι μελέτες και τα ενημερωτικά άρθρα που δημοσιεύονται στο Οικονομικό Δελτίο απηχούν, όπως πάντοτε, τις απόψεις των συγγραφέων και όχι κατ' ανάγκη της Τράπεζας της Ελλάδος. Στο τελευταίο τεύχος δημοσιεύονται οι εξής μελέτες και άρθρα:

Θωμάς Βλασόπουλος και Σοφοκλής Ν. Μπρισίμης, ''Προσδιοριστικοί παράγοντες των τραπεζικών επιτοκίων και συγκρίσεις μεταξύ Ελλάδος και ζώνης του ευρώ''.

Τα τραπεζικά επιτόκια στην Ελλάδα έχουν μειωθεί σημαντικά από τα μέσα περίπου της προηγούμενης δεκαετίας. Ωστόσο, παρά την ενιαία νομισματική πολιτική που ασκείται στη ζώνη του ευρώ, τα τραπεζικά επιτόκια εξακολουθούν γενικά να είναι υψηλότερα στην Ελλάδα από ό,τι κατά μέσον όρο στη ζώνη του ευρώ, και μάλιστα σε μερικές κατηγορίες τραπεζικών προϊόντων η απόκλιση είναι σημαντική. Η μελέτη παρουσιάζει μια επισκόπηση της βιβλιογραφίας όσον αφορά τους παράγοντες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση των τραπεζικών επιτοκίων και του περιθωρίου επιτοκίου διεθνώς και επιχειρεί να εντοπίσει τους παράγοντες που είναι δυνατόν να εξηγήσουν την απόκλιση των επιτοκίων στην Ελλάδα από τα αντίστοιχα στη ζώνη του ευρώ.

Η επισκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας, θεωρητικής και εμπειρικής, αναδεικνύει ορισμένους παράγοντες που θεωρείται ότι επηρεάζουν τόσο το ύψος των επιτοκίων δανείων και καταθέσεων όσο και τη διαφορά τους, δηλαδή το περιθώριο επιτοκίου. Στην περίπτωση της Ελλάδος σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ζώνης του ευρώ, η συγκριτική εξέταση υποδηλώνει ότι οι εν λόγω παράγοντες μπορούν να δικαιολογήσουν σημαντικό μέρος των παρατηρούμενων διαφορών στα τραπεζικά επιτόκια.

Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ορισμένοι από τους παράγοντες που συμβάλλουν ώστε τα τραπεζικά επιτόκια στην Ελλάδα να διαμορφώνονται σε επίπεδο υψηλότερο από ό,τι κατά μέσον όρο στη ζώνη του ευρώ είναι δυνατόν να επηρεαστούν από κατάλληλα μέτρα πολιτικής, τα οποία θα υποβοηθήσουν την περαιτέρω σύγκλιση των επιτοκίων προς τα αντίστοιχα στη ζώνη του ευρώ. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ενίσχυση των δικαιωμάτων των πιστωτών και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος ως προς τη διασφάλισή τους θα συντελούσαν στον περιορισμό του πιστωτικού κινδύνου στον οποίο εκτίθενται οι τράπεζες στην Ελλάδα. Το ίδιο ισχύει και όσον αφορά την εξασφάλιση πληρέστερης πληροφόρησης για την οικονομική συμπεριφορά των υποψήφιων δανειοληπτών, π.χ. μέσω της λειτουργίας της "Τειρεσίας ΑΕ". Ακόμη, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των συναλλασσομένων ώστε να επιλέγουν τα τραπεζικά προϊόντα με τους πλέον συμφέροντες γι’ αυτούς όρους θα οδηγούσαν σε ορθολογικότερη σύνθεση κατά προϊόν των συνολικών καταθέσεων και δανείων, συμβάλλοντας σε μείωση των διαφορών των επιτοκίων μεταξύ Ελλάδος και ζώνης του ευρώ. Εξάλλου, η συνέχιση της προσπάθειας των ελληνικών τραπεζών για βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους και περιορισμό του λειτουργικού τους κόστους αναμένεται επίσης να συμβάλει στον περιορισμό του περιθωρίου επιτοκίου, στο βαθμό που μέρος τουλάχιστον της προκύπτουσας ωφέλειας θα μετακυλίεται στα επιτόκια. Τέλος, στη μελέτη επισημαίνεται ότι θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξασφαλίζονται όσο το δυνατόν πιο ανταγωνιστικές συνθήκες λειτουργίας της τραπεζικής αγοράς, ώστε να μην ευνοούνται φαινόμενα άσκησης μονοπωλιακής ισχύος εκ μέρους των τραπεζών.

Γεώργιος Θ. Συμιγιάννης και Παναγιώτα Γ. Τζαμουράνη, ''Δανεισμός και κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά των νοικοκυριών: αποτελέσματα από τις δειγματοληπτικές έρευνες της Τράπεζας της Ελλάδος''.

Στη μελέτη διερευνάται η σημασία των κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών των νοικοκυριών στη διαμόρφωση της δανειοληπτικής τους συμπεριφοράς. Συγκεκριμένα, εξετάζεται πώς τα χαρακτηριστικά αυτά των νοικοκυριών συσχετίζονται με την πιθανότητα σύναψης δανείου, το ύψος της δανειακής τους επιβάρυνσης, το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων τους καθώς και την κανονική ή μη εξυπηρέτηση των δανειακών τους υποχρεώσεων.

Τα στοιχεία για την ανάλυση αυτή προήλθαν από τις δειγματοληπτικές έρευνες των νοικοκυριών που διεξήγαγε η Τράπεζα της Ελλάδος το 2002 και το 2005.

Τα στοιχεία των ερευνών έδειξαν ότι ο βαθμός αστικότητας του τόπου κατοικίας του νοικοκυριού, η σύνθεση του νοικοκυριού, η ηλικία του αρχηγού του νοικοκυριού, ο αριθμός των εργαζόμενων μελών καθώς και το εισόδημα και η περιουσία του νοικοκυριού σχετίζονται με την πιθανότητα σύναψης δανείου.

σον αφορά το ύψος του δανεισμού, αυτό σχετίζεται θετικά με το εισόδημα και την καθαρή περιουσία του νοικοκυριού, όπως και με την ηλικία του αρχηγού του νοικοκυριού. Ο δανεισμός είναι γενικά περισσότερο συγκεντρωμένος στα υψηλότερα εισοδηματικά και περιουσιακά κλιμάκια καθώς και στα νοικοκυριά με αρχηγό ηλικίας έως 55 ετών. Σημειώνεται πάντως ότι στην έρευνα του 2005 παρατηρείται ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση (σε σχέση με το 2002) της δανειακής επιβάρυνσης των νεότερων νοικοκυριών, δηλαδή με αρχηγό έως 35 ετών.

Η χρηματοοικονομική πίεση που υφίστανται τα νοικοκυριά από τα δάνειά τους, όπως μετρείται με το λόγο των τοκοχρεολυτικών δόσεων προς το εισόδημα των νοικοκυριών, παρουσίασε γενικά μείωση το 2005 σε σχέση με το 2002, εφόσον η πιο πρόσφατη έρευνα καταγράφει μικρότερο ποσοστό νοικοκυριών για τα οποία ο λόγος αυτός έχει τιμές που θεωρούνται υψηλές (πάνω από 30% ή 40%). Όμως, τα νοικοκυριά στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια υφίστανται γενικά εντονότερη χρηματοοικονομική πίεση. Εντονότερη χρηματοοικονομική πίεση υφίστανται και τα νοικοκυριά με ιδιόκτητη κατοικία, αλλά για την αξιολόγηση του εν λόγω αποτελέσματος πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι αυτή η εντονότερη πίεση αντισταθμίζεται εν μέρει από τη μη καταβολή ενοικίου.

σον αφορά την κανονική εξυπηρέτηση των δανείων τους, τα νοικοκυριά που δήλωσαν ότι δεν εξυπηρετούν κανονικά τα δάνειά τους έχουν γενικώς υψηλότερο υπόλοιπο δανείων, χαμηλότερο εισόδημα και υψηλότερο μέσο λόγο του κόστους εξυπηρέτησης προς το εισόδημα. Διαπιστώθηκε επίσης ότι τα νοικοκυριά που εξυπηρετούν κανονικά και εκείνα που δεν εξυπηρετούν κανονικά τα δάνειά τους διαφοροποιούνται ως προς το μέγεθος του νοικοκυριού καθώς και ως προς το μορφωτικό επίπεδο και το είδος απασχόλησης (σταθερή ή εποχική) του αρχηγού του νοικοκυριού, δηλαδή παράγοντες που γενικά επηρεάζουν το τρέχον εισόδημα αλλά και τις προσδοκίες των νοικοκυριών για το εισόδημά τους στο μέλλον.

Ευαγγελία Παπαπέτρου, ''Εκπαίδευση, αγορά εργασίας και μισθολογικές διαφορές στην Ελλάδα''.

Η μελέτη εξετάζει τη σχέση ανάμεσα στο εκπαιδευτικό επίπεδο των εργαζομένων και ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα (όπως οι δείκτες συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, ανεργίας και απασχόλησης). Επίσης διερευνά την επίδραση του εκπαιδευτικού επιπέδου στις μισθολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών, τόσο ως προς τις μέσες αμοιβές όσο και ως προς το εύρος της κατανομής των αμοιβών. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται η τεχνική εκτίμησης της ισομερούς παλινδρόμησης. Ακόμη, χρησιμοποιείται μια παραλλαγή της τεχνικής των Oaxaca και Blinder για την ανάλυση των διαφορών των αμοιβών κατά προσδιοριστικούς παράγοντες, ώστε να ερμηνευθούν οι συνιστώσες των μισθολογικών διαφορών μεταξύ των δύο φύλων κατά επίπεδο εκπαίδευσης, όσον αφορά τόσο τις μέσες τιμές όσο και τα δεκατημόρια της κατανομής των μισθών των εργαζομένων. Στην εμπειρική ανάλυση χρησιμοποιούνται στατιστικά δεδομένα για την Ελλάδα που προέρχονται από την Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης της ΕΣΥΕ για το 2004.

Η μελέτη διαπιστώνει ότι το ποσοστό απασχόλησης και το ποσοστό συμμετοχής του πληθυσμού στο εργατικό δυναμικό παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, τα ποσοστά αυτά κατ' αρχήν αυξάνονται καθώς αυξάνεται το επίπεδο εκπαίδευσης.

Η εμπειρική επεξεργασία δείχνει ότι οι μισθολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών εξαρτώνται από το επίπεδο εκπαίδευσης των εργαζομένων. Σε όλα τα δεκατημόρια της κατανομής των αμοιβών οι αμοιβές ανδρών και γυναικών με χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης είναι χαμηλότερες από αυτές των συναδέλφων τους με υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης. Για τους εργαζομένους με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, οι μισθολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών αυξάνονται καθώς μετακινούμαστε στα ανώτερα τμήματα της κατανομής των αμοιβών. Οι μισθολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι υψηλότερες για τους εργαζομένους με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης, μέχρι περίπου το 7ο δεκατημόριο της κατανομής των αμοιβών. Για τα υψηλότερα δεκατημόρια της κατανομής των αμοιβών όμως, οι μισθολογικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων είναι σημαντικά υψηλότερες για τις εργαζόμενες με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης από ό,τι για τις εργαζόμενες με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης.

Oι εργαζόμενες γυναίκες με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης λαμβάνουν, κατά μέσον όρο, περίπου το 83% των αμοιβών των εργαζομένων ανδρών και οι γυναίκες με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης λαμβάνουν, κατά μέσον όρο, περίπου το 79% των αμοιβών των ανδρών. Σημαντικές διαφοροποιήσεις στις σχετικές αμοιβές ανδρών και γυναικών καταγράφονται σε όλο το εύρος της κατανομής των αμοιβών. Για την ανάλυση των αμοιβών κατά προσδιοριστικούς παράγοντες χρησιμοποιείται η μεθοδολογία των Oaxaca και Blidner και εξετάζεται κατά πόσον οι μισθολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών αντανακλούν διαφορές ως προς τα παραγωγικά χαρακτηριστικά των εργαζομένων ή αποτελούν το ανερμήνευτο μέρος της διαφοράς -- το οποίο επίσης αποκαλείται ''παράγοντας διάκρισης''. Για τους εργαζομένους με χαμηλή εκπαίδευση, το ανερμήνευτο τμήμα της μισθολογικής διαφοράς μεταξύ των δύο φύλων είναι σημαντικά υψηλό (77,4%) για το σύνολο του δείγματος. Το ανερμήνευτο τμήμα της διαφοράς είναι ιδιαίτερα υψηλό στα χαμηλά δεκατημόρια, ενώ μειώνεται σημαντικά στα υψηλότερα τμήματα της κατανομής των μισθών. Αντίθετα, για τους εργαζομένους με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης στο σύνολο του δείγματος το μεγαλύτερο μέρος της μισθολογικής διαφοράς (58,3%) ερμηνεύεται από τις διαφορές στα παραγωγικά χαρακτηριστικά των εργαζομένων, ενώ ένα μικρότερο μέρος (41,7%) δεν μπορεί να ερμηνευθεί από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ερωτωμένων - δηλαδή αποτελεί το ανερμήνευτο μέρος της διαφοράς. Στα χαμηλότερα τμήματα της κατανομής των αμοιβών, η μισθολογική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης ερμηνεύεται κυρίως από τις διαφορές στα παραγωγικά χαρακτηριστικά των εργαζομένων, ενώ στα υψηλότερα τμήματα η διαφορά στις αμοιβές δεν ερμηνεύεται από τις διαφοροποιήσεις στα παραγωγικά χαρακτηριστικά των εργαζομένων και αποτελεί το ανερμήνευτο μέρος της διαφοράς των αμοιβών. Στη μελέτη αναφέρονται ορισμένες πιθανές εξηγήσεις αυτών των διαφοροποιήσεων.

Γεώργιος Α. Χριστοδουλάκης, ''Η εξέλιξη των πιστωτικών κινδύνων: φαινόμενα, μέθοδοι και διαχείριση''.

Σ ' αυτό το ενημερωτικό άρθρο συνοψίζονται έξι πρωτότυπες εργασίες οι οποίες παρουσιάστηκαν από προσκεκλημένους ομιλητές στο διεθνές ερευνητικό συνέδριο που διοργάνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος το 2006 με θέμα ''Η εξέλιξη των πιστωτικών κινδύνων: φαινόμενα, μέθοδοι και διαχείριση''. Οι εργασίες αυτές ανέλυσαν καινοτομίες όσον αφορά τις μεθόδους διαχείρισης κινδύνων, οι οποίες συμβάλλουν στην εκτίμηση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, στον υπολογισμό της κεφαλαιακής επάρκειας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και στον έλεγχο της αξιοπιστίας των συστημάτων πιστοληπτικής διαβάθμισης υπό το νέο εποπτικό πλαίσιο ''Βασιλεία ΙΙ''. Συνισταμένη των εργασιών αποτελεί η ανάπτυξη μεθόδων διαχείρισης κινδύνων οι οποίες θα μπορούν να προσαρμόζονται στα διαρκώς εξελισσόμενα χρηματοοικονομικά φαινόμενα, ώστε να εκπληρώνουν αποτελεσματικά το σκοπό τους, ακόμη και σε περίπτωση ακραίων εξελίξεων.

Νικόλαος Π. Καράμπαλης και Ευριπίδης Κ. Κοντέλης, ''Η μέτρηση του πληθωρισμού στην Ελλάδα''.

Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) της ΕΣΥΕ αποτελεί τον επίσημο δείκτη μέτρησης του εγχώριου πληθωρισμού στην Ελλάδα. Ο ΔΤΚ αντανακλά τη διαχρονική μεταβολή του επιπέδου των τιμών των ειδών (αγαθών και υπηρεσιών) που αγοράζονται από τα ιδιωτικά νοικοκυριά της χώρας για την ικανοποίηση των καταναλωτικών τους αναγκών. Αναθεωρείται και επικαιροποιείται κάθε πενταετία περίπου με βάση τα στοιχεία για την καταναλωτική δαπάνη που προκύπτουν από την Έρευνα των Οικογενειακών Προϋπολογισμών. Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) της ΕΣΥΕ έχει δημιουργηθεί μετά από συντονισμένη, συστηματική και πολύχρονη προσπάθεια εναρμόνισης που απέβλεπε στην κατάρτιση συγκρίσιμων δεικτών τιμών καταναλωτή για τη μέτρηση του πληθωρισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη ζώνη του ευρώ οι ΕνΔΤΚ χρησιμοποιούνται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως μέτρο για την σταθερότητα των τιμών.

Αυτό το ενημερωτικό άρθρο περιγράφει τον τρόπο μέτρησης του πληθωρισμού στην Ελλάδα και εξηγεί τη διαφορά μεταξύ των δύο δεικτών, του ΔΤΚ και του ΕνΔΤΚ. Οι δύο δείκτες παρουσιάζουν μεν παράλληλη πορεία και σχεδόν ταυτίζονται, εμφανίζουν όμως και αποκλίσεις, οι οποίες, όπως αναλύεται λεπτομερώς στο άρθρο, οφείλονται κυρίως στη διαφορετική συμμετοχή των επιμέρους δαπανών στη διαμόρφωση της τελικής καταναλωτικής δαπάνης.

* * *

Στο τεύχος περιλαμβάνονται επίσης (α) περιλήψεις των ''δοκιμίων εργασίας'' τα οποία δημοσίευσε (στην αγγλική γλώσσα) ο Τομέας Ειδικών Μελετών της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών της Τράπεζας στο διάστημα Ιουνίου 2006 - Ιανουαρίου 2007, (β) στατιστικό τμήμα με βασικούς οικονομικούς δείκτες και (γ) παράρτημα με τα μέτρα νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος και τις αποφάσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σχετικά με την ίδρυση και λειτουργία των πιστωτικών ιδρυμάτων και την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος (στο διάστημα Ιουλίου 2006-Φεβρουαρίου 2007). Στο παράρτημα δημοσιεύονται τα πλήρη κείμενα της Απόφασης 231/4/13.10.2006 της Επιτροπής Τραπεζικών και Πιστωτικών θεμάτων (ΕΤΠΘ) της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία αφορά τη συμπλήρωση της ΠΔ/ΤΕ 2577/2006 σχετικά με το πλαίσιο αρχών λειτουργίας και κριτηρίων αξιολόγησης της οργάνωσης και των Συστημάτων Εσωτερικού Ελέγχου των πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων και σχετικές αρμοδιότητες των διοικητικών τους οργάνων, και της Απόφασης 234/23/11.12.2006 της ΕΤΠΘ, η οποία αφορά την τήρηση από τα πιστωτικά ιδρύματα λογαριασμών καταθέσεων όψεως και τη διακίνηση επιταγών μέσω του τραπεζικού συστήματος.

​​ 
Αυτό το website χρησιμοποιεί cookies για την βελτιστοποίηση της εμπειρίας σας. Μάθετε περισσότερα
Αποδέχομαι