Ομιλίες

Περίληψη της ομιλίας του κ. Νικολάου Χ. Γκαργκάνα, Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος στο Συνέδριο του Economist με θέμα "Η Ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική αγορά"

22/10/2002 - Ομιλίες

Περίληψη της ομιλίας του κ. Νικολάου Χ. Γκαργκάνα, Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος στο Συνέδριο του Economist

Θέμα: Η ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική αγορά

Στην εισήγηση αυτή αναλύονται τέσσερα κύρια θέματα: (1) γιατί είναι επιθυμητή η ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών, (2) γιατί αυτή πραγματοποιήθηκε, (3) οι τάσεις ενοποίησης των χρηματοπιστωτικών αγορών στην ΕΕ και (4) ο ρόλος της κρατικής πολιτικής στην υποστήριξη της ενοποίησης.

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην ενθάρρυνση των παραγωγικών επενδύσεων, επιτρέποντας τη διαφοροποίηση των κινδύνων και κινητοποιώντας τους αποταμιευτικούς πόρους. Με τον τρόπο αυτό, η αύξηση της αποτελεσματικότητας της χρηματοπιστωτικής αγοράς της ΕΕ θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη και σε άνοδο του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της ΕΕ.

Η ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών στην ΕΕ είναι συνισταμένη τριών κύριων παραγόντων. Πρώτον, η ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών στην Ευρώπη είναι μέρος μιας ευρύτερης παγκόσμιας τάσης, την οποία διαμορφώνουν η τεχνολογική πρόοδος, η μείωση του κόστους των επικοινωνιών και η τυποποίηση των προϊόντων. Δεύτερον, η πρόοδος στη δημιουργία ενός κοινού ρυθμιστικού πλαισίου για ολόκληρη την ΕΕ οδηγεί στην εξίσωση των όρων ανταγωνισμού. Τέλος, η εισαγωγή του ευρώ εξάλειψε το συναλλαγματικό κίνδυνο ως πηγή κατάτμησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ.

Όσον αφορά τις τάσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές της ΕΕ, αυτή τη στιγμή υπάρχει ουσιαστικά πλήρης σύγκλιση των επιτοκίων της διατραπεζικής αγοράς καταθέσεων σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Όμως, παρά την πρόσφατη πρόοδο, άλλες χρηματοπιστωτικές αγορές, συμπεριλαμβανομένων των χρηματαγορών χρεογράφων (δηλ. των αγορών έντοκων γραμματίων, πιστοποιητικών καταθέσεων κ.λπ.), των αγορών ομολόγων και των αγορών μετοχικών τίτλων, εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από σημαντικό βαθμό κατάτμησης, η οποία αντανακλά κυρίως διαφορές, σε εθνικό επίπεδο, ως προς τις κανονιστικές ρυθμίσεις και τη θεσμική διάρθρωση.

Υπό τις συνθήκες αυτές, η κρατική πολιτική μπορεί να συμβάλει στην αποτελεσματικότερη ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών αίροντας τα νομικά και ρυθμιστικά εμπόδια που απομένουν. Για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής έχει ληφθεί μια σειρά σημαντικών πρωτοβουλιών σε επίπεδο ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων δύο προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: του Προγράμματος Δράσης για τα Κεφάλαια Επιχειρηματικού Κινδύνου, το οποίο αποσκοπεί στη βελτίωση της χρηματοδότησης των τομέων υψηλής τεχνολογίας και υψηλού κινδύνου, και του Προγράμματος Δράσης Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών (δέσμης 42 πρωτοβουλιών πολιτικής οι οποίες στοχεύουν στη βελτίωση της λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ μέχρι το 2005). Επίσης, η Επιτροπή υιοθέτησε πρόσφατα την εφαρμογή των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων στην ΕΕ.

Η κρατική πολιτική μπορεί να βοηθήσει και στην εξασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών και των επενδυτών. Στο πλαίσιο αυτό, έγιναν πρόσφατα ενέργειες σε επίπεδο ΕΕ με σκοπό την επέκταση της λεγόμενης διαδικασίας Lamfalussy, η οποία είχε σχεδιαστεί για την καθιέρωση ενιαίου ρυθμιστικού και εποπτικού πλαισίου του τομέα των κινητών αξιών, ώστε να καλύπτει και τις τράπεζες, τις ασφαλιστικές εταιρίες και τους χρηματοπιστωτικούς ομίλους.

Συνοψίζοντας, η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και η ενοποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ θα αυξήσουν τα διαθέσιμα κεφάλαια και θα βελτιώσουν τη χρήση τους, με θετικές επιδράσεις στην οικονομική ευημερία.