Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών
Στο δίμηνο Ιουλίου -Αυγούστου του 2000 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε έλλειμμα 344 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 163 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη διεύρυνση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και σε πολύ μικρότερο βαθμό του ισοζυγίου εισοδημάτων, ενώ παράλληλα μειώθηκε το πλεόνασμα του ισοζυγίου μεταβιβάσεων. Αντίθετα, σημαντική αύξηση παρουσίασε το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών.
Η διεύρυνση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου προέρχεται από την αύξηση των εισαγωγών (εκτός καυσίμων) η οποία υπερκάλυψε την αντίστοιχη αύξηση των εξαγωγικών εισπράξεων, καθώς και από τις αυξημένες καθαρές εισαγωγές καυσίμων. Οσον αφορά το ισοζύγιο υπηρεσιών, η βελτίωση προέρχεται σχεδόν εξίσου από τις αυξήσεις των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές και μεταφορικές υπηρεσίες. Η μικρή αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων οφείλεται στην αύξηση των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου μεταβιβάσεων αντανακλά κυρίως τις μειωμένες καθαρές μεταβιβάσεις από την ΕΕ στο δίμηνο Ιουλίου -Αυγούστου 2000 σε σύγκριση με εκείνες στην αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.
Στο οκτάμηνο Ιανουαρίου -Αυγούστου 2000 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 4618 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος 2256 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο οκτάμηνο του 1999. Σημειώνεται ότι το 41% περίπου της διεύρυνσης του ελλείμματος οφείλεται στην αυξημένη δαπάνη για καθαρές εισαγωγές καυσίμων, κυρίως λόγω της εξέλιξης της διεθνούς τιμής του αργού πετρελαίου αλλά και αυξημένων ποσοτήτων στους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους. Παράλληλα, σημαντική αύξηση εμφάνισε και το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός καυσίμων, γεγονός που οφείλεται στο ταχύτερο ρυθμό ανόδου των εισαγωγών απ΄ ότι των εξαγωγών και της μεγάλης διαφοράς μεταξύ των δύο μεγεθών (οι εισαγωγές είναι περίπου τριπλάσιες των εξαγωγών). Η αυξημένη εισαγωγική δαπάνη αφορά κυρίως εισαγωγές επιβατικών αυτοκινήτων, αλλά και μηχανημάτων και άλλων κεφαλαιουχικών αγαθών και αντανακλά την αυξημένη επενδυτική δραστηριότητα και την άνοδο του διαθεσίμου εισοδήματος.
Η βελτίωση του ισοζυγίου υπηρεσιών προέρχεται κυρίως από τη αύξηση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορικές υπηρεσίες, γεγονός που συνδέεται με τις ευνοϊκές εξελίξεις στη διεθνή αγορά θαλάσσιων μεταφορών και αφετέρου στην καλύτερη καταγραφή των στοιχείων από τις τράπεζες μετά την εφαρμογή του νέου συστήματος κατάρτισης του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών. Παράλληλα, η άνοδος των εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες αντισταθμίστηκε σε μεγάλο ποσοστό από αντίστοιχη αύξηση των πληρωμών, στις οποίες όμως τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνονται και δαπάνες για σπουδές, νοσήλεια κλπ. Η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων προέρχεται από την άνοδο των πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, η οποία ήταν μεγαλύτερη από εκείνη των αντίστοιχων εισπράξεων. Τέλος το ισοζύγιο μεταβιβάσεων στο οκτάμηνο εμφανίζει αυξημένο πλεόνασμα, εξέλιξη η οποία αντανακλά κυρίως την άνοδο των καθαρών μεταβιβάσεων απο την ΕΕ και σε μικρότερο βαθμό των μεταναστευτικών εμβασμάτων.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Σχετικά με τις εξελίξεις του ισοζυγίου χρηματοοικονομικών συναλλαγών, τόσο στο δίμηνο Ιουλίου -Αυγούστου όσο και στο οκτάμηνο εμφανίζεται καθαρή εκροή στις κατηγορίες των άμεσων επενδύσεων και των «λοιπών επενδύσεων» και καθαρή εισροή για επενδύσεις χαρτοφυλακίου. Η καθαρή εκροή κεφαλαίων για άμεσες επενδύσεις οφείλεται στο γεγονός ότι στο οκτάμηνο οι επενδύσεις κατοίκων στο εξωτερικό ήταν περίπου τετραπλάσιες εκείνων των μη κατοίκων στην Ελλάδα, οι οποίες κινήθηκαν στα περυσινά περίπου επίπεδα. Οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου στο οκτάμηνο ήταν αυξημένες σε σχέση με τις αντίστοιχες του προηγούμενου έτους λόγω υψηλότερων επενδύσεων χαρτοφυλακίου μη κατοίκων στην Ελλάδα, ενώ η εκροή κεφαλαίων αυτής της κατηγορίας από κατοίκους κυμάνθηκε στα ίδια περίπου επίπεδα. Η μεγαλύτερη καθαρή εκροή κεφαλαίων για «λοιπές επενδύσεις», οφείλεται κυρίως στη σημαντική μείωση των καταθέσεων μη κατοίκων (κυρίως πιστωτικών ιδρυμάτων) σε εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα, εξέλιξη που συνδέεται με τη σταδιακή σύγκλιση των επιτοκίων της δραχμής προς εκείνα της ζώνης του ευρώ.
Οι παραπάνω εξελίξεις στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές είχαν ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση του ύψους των συναλλαγματικών διαθεσίμων σε 15,4 δισεκ. δολ. (17,2 δισεκ. ευρώ). Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας στο τέλος Οκτωβρίου ανήλθαν σε 14,9 δισεκ. δολάρια.