Δελτία Τύπου

Προσαρμογή του λειτουργικού πλαισίου άσκησης της νομισματικής πολιτικής προς το αντίστοιχο πλαίσιο του Ευρωσυστήματος

09/03/2000 - Δελτία Τύπου

Το Συμβούλιο Νομισματικής Πολιτικής προέβη σε κωδικοποίηση και τροποποίηση του πλαισίου που διέπει τα μέσα άσκησης της νομισματικής πολιτικής με σκοπό

• την προσαρμογή των μέσων και διαδικασιών άσκησης της νομισματικής πολιτικής προς το αντίστοιχο πλαίσιο που εφαρμόζει το Ευρωσύστημα (δηλαδή η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες της ζώνης του ευρώ)
• την κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο των σχετικών διατάξεων

• την πλέον αποτελεσματική διαχείριση των διαθεσίμων των πιστωτικών ιδρυμάτων από την έναρξη λειτουργίας του Συστήματος Πληρωμών ΕΡΜΗΣ, σε δραχμές,

• την προσαρμογή του ισχύοντος μηχανισμού παροχής ασφαλειών κατά τη διενέργεια πράξεων νομισματικής πολιτικής,
• την εφαρμογή ενιαίου επιτοκίου επί των υποχρεωτικών καταθέσεων των τραπεζών στη Τράπεζα της Ελλάδος.

Ειδικότερα :

• Με την Πράξη ΣΝΠ 32/7.3.2000

1. Καθορίζονται και περιγράφονται αναλυτικά

α) Οι πράξεις ανοικτής αγοράς, οι οποίες διενεργούνται με πρωτοβουλία της Τράπεζας της Ελλάδος και στις οποίες περιλαμβάνονται:

• οι αντιστρεπτέες πράξεις για τη χορήγηση ή απορρόφηση ρευστότητος από την Τράπεζα της Ελλάδος, οι οποίες μπορεί να διενεργούνται είτε μέσω δημοπρασιών είτε διμερώς με περιορισμένο αριθμό πιστωτικών ιδρυμάτων που επιλέγονται με αντικειμενικά κριτήρια ικανότητας και αποτελεσματικότητας.
• οι πράξεις αγοράς ή πώλησης τίτλων από την Τράπεζα της Ελλάδος
• οι πράξεις ανταλλαγής νομισμάτων (currency swaps)
• οι πράξεις αποδοχής καταθέσεων από τη Τράπεζα της Ελλάδος

Οι εν λόγω πράξεις μπορεί να διενεργούνται τακτικά ή έκτακτα και, ανάλογα με τη μορφή τους, μπορεί να έχουν προκαθορισμένη ή μη διάρκεια και συχνότητα.

β) Οι πάγιες διευκολύνσεις (χρηματοδότησης και καταθέσεων), που παρέχει η Τράπεζα της Ελλάδος προς τα πιστωτικά ιδρύματα και χρησιμοποιούνται με πρωτοβουλία τους, περιλαμβάνουν:

- Την πάγια διευκόλυνση οριακής χρηματοδότησης (Lombard), το επιτόκιο της οποίας προσδιορίζει το ανώτατο όριο των επιτοκίων στη διατραπεζική αγορά χρήματος, διάρκειας μιας ημέρας.

Με σκοπό το σαφέστερο προσδιορισμό του ανώτατου ορίου του βραχυχρόνιου επιτοκίου της αγοράς χρήματος και τη διευκόλυνση της λειτουργίας του Συστήματος Πληρωμών ΕΡΜΗΣ, το Συμβούλιο αποφάσισε να καταργήσει το ανώτατο ποσοτικό όριο της εν λόγω χρηματοδότησης για το σύνολο των πιστωτικών ιδρυμάτων (σήμερα δρχ 900 δισ) και, κατα συνέπεια, το ανώτατο όριο για κάθε πιστωτικό ίδρυμα θα καθορίζεται πλέον με βάση την αξία των τίτλων που θα προσκομίζει στην Τράπεζα της Ελλάδος ως ενέχυρο.

Η αντίστοιχη πάγια διευκόλυνση οριακής χρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος επίσης δεν υπόκειται σε ποσοτικό όριο. Το μέγιστο ύψος της οριακής χρηματοδότησης προσδιορίζεται από τους προσφερόμενους προς ασφάλεια τίτλους.

• Την πάγια διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων, το επιτόκιο της οποίας προσδιορίζει το κατώτατο όριο των επιτοκίων της διατραπεζικής αγοράς χρήματος, διάρκειας μιας ημέρας. Στη διευκόλυνση αυτή διατηρούνται, προς το παρόν, τα δύο κλιμάκια αποδοχής καταθέσεων.

Η Τράπεζα της Ελλάδος διατηρεί το δικαίωμα σε έκτακτες περιπτώσεις να καθορίζει όρια στη χρηματοδότηση Lombard, να προσαρμόζει το όριο της πάγιας διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, να περιορίζει την πρόσβαση ή και να διακόπτει τη λειτουργία των εν λόγω διευκολύνσεων.

γ) Οι όροι και η διαδικασία παροχής ενδοημερήσιας χρηματοδότησης στα πιστωτικά ιδρύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας (8:00 – 19:00) έναντι ενεχύρου τίτλων προκειμένου να διευκολύνεται η ομαλή λειτουργία του Συστήματος Πληρωμών ΕΡΜΗΣ.

2. Επέρχονται ουσιαστικές αλλαγές στην αποτίμηση και στα μέτρα ελέγχου των κινδύνων επί των τίτλων που γίνονται αποδεκτοί από τη Τράπεζα της Ελλάδος ως ασφάλεια για το σύνολο των πράξεων νομισματικής πολιτικής.

Η αξία των τίτλων προσδιορίζεται πλέον με βάση την τρέχουσα τιμή των τίτλων, όπως αυτή ανακοινώνεται από την ΗΔΑΤ, αντί της ονομαστικής αξίας που ίσχυε μέχρι σήμερα, το δε περιθώριο (margin) και οι περικοπές (haircuts) επί της τρέχουσας αξίας των τίτλων, προσδιορίζονται πλέον, όπως και στο Ευρωσύστημα, με βάση τη διάρκεια των αντίστοιχων τίτλων, τη διάρκεια των χρηματοδοτήσεων που καλύπτουν οι τίτλοι και τους ενυπάρχοντες κινδύνους αγοράς και όχι με ενιαίο ποσοστό περιθωρίου και περικοπών που ισχύει σήμερα ( ποσοστό 20%).

Η εν λόγω προσαρμογή εκτιμάται ότι θα μειώσει το κόστος ευκαιρίας για τα πιστωτικά ιδρύματα που συνεπάγεται η ισχύουσα μέχρι σήμερα διάταξη και θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά τους, αφού οι τίτλοι αυτοί μπορούν εφεξής να στηρίζουν ισόποσης αξίας χρηματοδοτησεις με αυτές που λαμβάνουν τα πιστωτικά ιδρύματα της ζώνης του ευρώ.

3. Επέρχονται επίσης προσαρμογές που αφορούν

• το καθορισμό της διάρκειας της οριακής χρηματοδότησης (Lombard) σε μια ημέρα (overnight)

• τη μετατροπή της βάσης για τον υπολογισμό του επιτοκίου από έτος 365 ημερών σε έτος 360 ημερών

• την επέκταση του χρόνου εντος του οποίου τα πιστωτικά ιδρύματα μπορεί να κάνουν χρήση των μέσων νομισματικής πολιτικής πέραν τις 15:00 και μέχρι 19:30, ώρα Ελλάδος, που αντιστοιχεί στις ώρες λειτουργίας του Συστήματος Πληρωμών ΕΡΜΗΣ. Η ρύθμιση αυτή καθιστά αναγκαία και τη παράταση του χρόνου λειτουργίας της διατραπεζικής αγοράς χρήματος μέχρι τις 19:00 ώρα Ελλάδος.

• Με τη Πράξη ΣΝΠ 33/7.3.2000 παρέχεται η δυνατότητα στα πιστωτικά ιδρύματα που συμμετέχουν στο Σύστημα ΕΥΡΩ-ΕΡΜΗΣ (TARGET) και λαμβάνουν από την Τράπεζα της Ελλάδος ενδοημερήσια χρηματοδότηση σε ευρώ, να εφαρμόζουν τον ίδιο τρόπο αποτίμησης και τα ίδια μέτρα ελεγχου κινδύνων επί των τίτλων που χρησιμοποιούν ως ασφάλεια για τη χρηματοδότηση αυτή.

• Με τη Πράξη ΣΝΠ 34/7.3.2000 ορίζεται σε 5.5%, ετησίως, το ενιαίο επιτόκιο των υποχρεωτικών καταθέσεων των τραπεζών στη Τράπεζα της Ελλάδος.

Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα (ΠΣΝΠ 30/14.2.2000) καταργήθηκε η διάκριση μεταξύ του εντόκου (επιτόκιο 11%) και του ατόκου τμήματος των υποχρεωτικών καταθέσεων και καθορίσθηκε ότι το σύνολο της υποχρεωτικης κατάθεσης θα τηρείται, από 10 Μαρτίου 2000, σε ενιαίο ως προς το επιτόκιο, έντοκο λογαριασμό.

Με την παραπάνω απόφασή του το ΣΝΠ καθόρισε το επιτόκιο στο ύψος που αντιστοιχεί στο μέσο επιτόκιο των υφιστάμενων (μέχρι 10/3/2000) δύο τμημάτων του λογαριασμού

Οι ως άνω ρυθμίσεις αποτελούν σημαντικό βήμα προς την πλήρη προσαρμογή του πλαισίου άσκησης νομισματικής πολιτικής προς το αντίστοιχο πλαίσιο του Ευρωσυστήματος και παρέχεται στα πιστωτικά ιδρύματα η δυνατότητα σταδιακής εξοικείωσής τους με τους μηχανισμους και τις διαδικασίες που θα ισχύσουν από την ένταξη της χώρας στη ζώνη του ευρώ.

Οι ως άνω διατάξεις ισχύουν από 10 Μαρτίου 2000.