Ομιλία Νικολάου Χ. Γκαργκάνα, Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, στα εγκαίνια της έκθεσης "Σχεδίων των Τραπεζογραμματίων Ευρώ"
11/08/2004 - Ομιλίες
Κύριοι Υπουργοί,
Κύριε Αντιπρόεδρε της Ευρωπαϊκής
Κεντρικής Τράπεζας,
Κύριοι Διοικητές και Πρόεδροι Τραπεζών,
Διακεκριμένοι προσκεκλημένοι, Κυρίες και
Κύριοι,
Με μεγάλη χαρά σας καλωσορίζω και σας
ευχαριστώ θερμά που τιμάτε με την παρουσία
σας τα εγκαίνια της έκθεσης "Σχεδίων των
Τραπεζογραμματίων Ευρώ". Στην έκθεση
αυτή, η Τράπεζα της Ελλάδος και η Ευρωπαϊκή
Κεντρική Τράπεζα παρουσιάζουν όλα τα
σχέδια των τραπεζογραμματίων ευρώ τα οποία
είχαν υποβληθεί από τους καλλιτέχνες που
συμμετείχαν στο διαγωνισμό που είχε
προκηρύξει το Φεβρουάριο του 1996 το
Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ίδρυμα, ο πρόδρομος
της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ είναι βεβαίως
μέσα πληρωμής. ΄Ηδη, πάνω από 300 εκατομμύρια
Ευρωπαίοι πολίτες στις 12 χώρες της ζώνης
του ευρώ τα χρησιμοποιούν και ακόμη
περισσότεροι θα τα χρησιμοποιούν στο
μέλλον, καθώς και άλλες χώρες-μέλη της
Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης θα εντάσσονται βαθμιαία
στο τελικό στάδιο της Οικονομικής και
Νομισματικής ΄Ενωσης.
Το ευρώ αποτελεί πια μια χειροπιαστή
απόδειξη της ευρωπαϊκής ενοποίησης, οι
προσπάθειες για την οποία άρχισαν εδώ και
περίπου 50 χρόνια. Η αποτίμηση των πρώτων
πέντε χρόνων λειτουργίας της Οικονομικής
και Νομισματικής Ένωσης που έγινε
τελευταία από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
διαπιστώνει τη μεγάλη επιτυχία που είχε
γενικά η υιοθέτηση του ευρώ. Ιδιαίτερα
επισημαίνεται η συμβολή της ενιαίας
νομισματικής πολιτικής και του ευρώ στη
διασφάλιση μακροοικονομικής σταθερότητας
και ειδικότερα σταθερότητας τιμών, αλλά και
η καταλυτική της επίδραση στην επιτάχυνση
της οικονομικής ολοκλήρωσης - ιδιαίτερα της
ενοποίησης των χρηματοπιστωτικών αγορών
στην Ευρώπη.
Τα τραπεζογραμμάτια ευρώ είναι όμως κάτι
περισσότερο από μέσα πληρωμής. Είναι
συγχρόνως έργα τέχνης, που αντιπροσωπεύουν
την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης και
αξίες πολύ σημαντικές για μας, όπως είναι το
ανοικτό πνεύμα και το πνεύμα συνεργασίας
τόσο ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΄Ενωσης όσο
και ανάμεσα στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο
κόσμο. Στις αξίες αυτές, οι οποίες
αποτυπώνονται στα σχέδια των
τραπεζογραμματίων ευρώ, παραπέμπουν επίσης
οι Ολυμπιακοί Αγώνες που αρχίζουν μεθαύριο
στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο βασικός λόγος για
τον οποίο η Τράπεζα της Ελλάδος επέλεξε τη
συγκεκριμένη χρονική περίοδο για την
πραγματοποίηση της έκθεσης στην Αθήνα.
Μέχρι το Σεπτέμβριο του 2003, η Ευρωπαϊκή
Κεντρική Τράπεζα είχε γνωστοποιήσει
επισήμως στο κοινό - με ταυτόχρονες
συνεντεύξεις τύπου στο Δουβλίνο και τη
Φραγκφούρτη το Δεκέμβριο του 1996 -- μόνο τα
σχέδια του Robert Kalina, σχεδιαστή
τραπεζογραμματίων στην Εθνική Τράπεζα της
Αυστρίας, που πρώτευσαν στο διαγωνισμό και
επελέγησαν για τα τραπεζογραμμάτια ευρώ
που χρησιμοποιούμε σήμερα. Ο λόγος ήταν
απλός: να διευκολυνθεί η εξοικείωση των
πολιτών της ζώνης του ευρώ με τα νέα
τραπεζογραμμάτια. Και - πράγματι - ο στόχος
αυτός επιτεύχθηκε πλήρως. Η εισαγωγή των
τραπεζογραμματίων και των κερμάτων ευρώ
τον Ιανουάριο του 2002 έγινε απολύτως ομαλά
σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, χάρη στη σωστή
οργάνωση του εγχειρήματος από την ΕΚΤ και
τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, μεταξύ των
οποίων και η Τράπεζα της Ελλάδος. Η Ελλάδα,
αν και είχε στη διάθεσή της διάστημα μόνο
ενός έτους από την ένταξή της στη ζώνη του
ευρώ μέχρι την έναρξη της κυκλοφορίας του
ενιαίου νομίσματος (έναντι τριών ετών για
τις υπόλοιπες 11 χώρες), ολοκλήρωσε έγκαιρα
τις αναγκαίες προετοιμασίες, με αποτέλεσμα
η εισαγωγή των τραπεζογραμματίων και
κερμάτων ευρώ να πραγματοποιηθεί με
απόλυτη επιτυχία.
Σύμφωνα με έρευνα που έγινε για
λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το
Νοέμβριο του 2002 (σχεδόν ένα χρόνο μετά την
κυκλοφορία του ευρώ), το 93% των πολιτών τόσο
στην Ελλάδα όσο και στη ζώνη του ευρώ
έβρισκαν εύκολη τη χρήση των
τραπεζογραμματίων ευρώ, ενώ περίπου το ίδιο
ποσοστό καταγράφηκε ένα χρόνο αργότερα, το
Νοέμβριο του 2003. Επομένως, όταν στις 17
Σεπτεμβρίου 2003 εγκαινιάστηκε η έκθεση των
σχεδίων των τραπεζογραμματίων ευρώ στην
έδρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη
Φραγκφούρτη, οι πολίτες είχαν σαφή εικόνα
για τα τραπεζογραμμάτια ευρώ και δεν υπήρχε
πλέον κανείς κίνδυνος να προκληθεί σύγχυση.
΄Ετσι, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
αποκάλυψε επίσημα το σύνολο των σχεδίων των
τραπεζογραμματίων που είχαν προταθεί, ώστε
να τιμηθούν όλοι οι σχεδιαστές που
συμμετείχαν στο διαγωνισμό.
Στην έκθεση που εγκαινιάζουμε σήμερα εδώ,
παρουσιάζονται - όπως και στη Φραγκφούρτη --
οι 44 εικαστικές συνθέσεις οι οποίες είχαν
υποβληθεί από τους 29 Ευρωπαίους σχεδιαστές
ή ομάδες σχεδιαστών που συμμετείχαν στο
διαγωνισμό του 1996 και καλύπτουν και τις
επτά ονομαστικές αξίες των
τραπεζογραμματίων ευρώ. Κάθε σχεδιαστής ή
ομάδα σχεδιαστών παρουσίασε μια
διαφορετική αντίληψη για τα
τραπεζογραμμάτια, με βάση δύο θεματικές
ενότητες: "Εποχές και ρυθμοί της Ευρώπης"
και "αφηρημένο/μοντέρνο θέμα", ενώ τα
προτεινόμενα σχέδια απεικόνιζαν ποικίλες
παραστάσεις.
Η δυναμική της Ενωμένης Ευρώπης αποτέλεσε
πηγή έμπνευσης και δημιουργίας για τους
καλλιτέχνες σύμφωνης με τις καλύτερες
παραδόσεις της ηπείρου μας. Για το λόγο αυτό
κρίναμε σκόπιμο να παρουσιάσουμε την
έκθεση και στην Ελλάδα, ώστε οι δημιουργίες
αυτές να γίνουν προσιτές στο κοινό της
χώρας μας.
Η έκθεση θα παραμείνει στην Αθήνα έως τις
19 Σεπτεμβρίου 2004. Μετά την Αθήνα θα
παρουσιαστεί στο Δουβλίνο και στο Ελσίνκι.
Βλέποντας την έκθεση, θα παρακολουθήσετε
την ενδιαφέρουσα ιστορία του σχεδιασμού
των τραπεζογραμματίων ευρώ και θα
διαπιστώσετε ότι όλες οι καλλιτεχνικές
δημιουργίες που υποβλήθηκαν στο διαγωνισμό
διακρίνονται από φαντασία, υψηλή αισθητική
αντίληψη και λειτουργικότητα.
Σας ευχαριστώ.