Συνέντευξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ και στους δημοσιογράφους Νότη Παπαδόπουλο και Βασίλη Χιώτη
27/07/2022 - Άρθρα & Συνεντεύξεις
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Καλωσορίζουμε στην τηλεφωνική μας γραμμή τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, τον κ. Γιάννη Στουρνάρα. Για πάμε να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας. Διαβάσαμε τις ανακοινώσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που λένε ότι τα πράγματα όλο και χειροτερεύουν, οι προβλέψεις για την ανάπτυξη πέφτουν, οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό ανεβαίνουν, δημιουργείται ένα περιβάλλον στο οποίο τώρα μια χώρα με μια οικονομία μικρή όπως είναι η Ελλάδα, πόσο μπορεί ν’ αντέξει;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Έχετε δίκιο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χτες έδωσε μια δημοσίευση που αναθεωρεί επί τα χείρω τις προβλέψεις του για την παγκόσμια οικονομία, την ευρωπαϊκή οικονομία και την αμερικάνικη οικονομία και προβλέπει χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην παγκόσμια οικονομία κατά 0,6% σε σχέση με τον Απρίλιο και άλλο τόσο, αύξηση στον πληθωρισμό, 0,6%, 07%.
Άρα δηλαδή φυσάνε αυτό που λέμε άνεμοι στασιμοπληθωρισμού στην παγκόσμια οικονομία. Οφείλεται κυρίως αυτή τη στιγμή στον πόλεμο στην Ουκρανία, στην εισβολή, στον πόλεμο, στις κυρώσεις, νομίζω ότι υποτιμήθηκαν οι επιπτώσεις του πολέμου αυτού, ειδικά στην Ευρώπη, η οποία είναι μεγάλος, καθαρός εισαγωγέας ενέργειας.
Επίσης, η Ρωσία ναι μεν είναι σχετικά μικρή οικονομία συγκρινόμενη με δυτικές οικονομίες, αλλά όμως είναι ένας γίγαντας ενεργειακός και εξαρτόμαστε απ’ αυτόν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Και ακριβώς αυτές τις δύσκολες συνθήκες, αντανακλούν οι προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Τώρα για την Ελλάδα που είπατε, η Ελλάδα έχει μια πολύ μεγάλη τύχη φέτος: Τα έσοδα από τον τουρισμό, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις όπως τα ονομάζουμε, πάνε πολύ καλύτερα από το αναμενόμενο. Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει κάνει μια πρόβλεψη για το εθνικό προϊόν φέτος, την έχει στο 3,2%, όμως όταν την έκανε την πρόβλεψη, η υπόθεση ήταν ότι η οι ταξιδιωτικές εισπράξεις θα φτάσουν το 80% του 2019.
Απ’ ό,τι φαίνεται θα ξεπεράσουν ίσως και σημαντικά, το 100%. Αυτό σημαίνει ότι ενδεχομένως θα χρειαστεί ν’ αναθεωρήσουμε επί τα βελτίω την πρόβλεψη για την οικονομική ανάπτυξη φέτος.
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Αυτό όμως μας οδηγεί και σε μια πίεση από την κοινωνία που λέει «ωραία, βγάζεις παραπάνω λεφτά, δώσε παραπάνω λεφτά»
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Δε θα είναι ο χειμώνας δύσκολος φέτος όπως πιστεύαμε;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Κατ' αρχάς η κυβέρνηση έδωσε για την πανδημία περίπου 40 δισεκατομμύρια. Τόσο αυξήθηκε περίπου το δημόσιο χρέος. Δίνει επίσης τώρα επιδοτήσεις για να καλύψει τους αυξημένους λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος, άρα νομίζω ότι η κυβέρνηση κάνει το καλύτερο δυνατό. Κατά την άποψή μου δε μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Εμείς καταλαβαίνουμε ότι ο χειμώνας αυτός θα είναι δύσκολος και για μας και για την κυβέρνηση. Έχετε τέτοια προοπτική εσείς, τα βλέπετε έτσι τα πράγματα ή όχι;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Φυσικά και έχουμε, ξέρουμε ότι ο χειμώνας θα είναι δύσκολος για όλη την Ευρώπη. Όταν έχεις τόσο μεγάλη εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και η Ρωσία χρησιμοποιεί, είναι εμφανές από τις τελευταίες μέρες ότι χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο πια ως όπλο, ναι, θα έχουμε πρόβλημα. Ουσιαστικά εχθές ελήφθη μια απόφαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας για εθελοντική μείωση κατά 15% της κατανάλωσης ενέργειας.
Αυτό δείχνει πραγματικά ότι προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό, να γεμίζουν οι αποθήκες, όσο μπορούμε, ούτως ώστε το χειμώνα να μην έχουμε ελλείψεις.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Θέλω να πω κ. Διοικητά ότι μπαίνουμε σε μια προεκλογική περίοδο στην Ελλάδα, ακούμε τα κόμματα της αντιπολίτευσης να λένε στην κυβέρνηση «δίνεις ψίχουλα, μπορείς να δώσεις παραπάνω, έχεις αποθεματικά» κι από την άλλη έχουμε μια κυβέρνηση που λέει «δε μπορώ να δώσω πέρα από κάποιο όριο διότι η οικονομία πρέπει να μείνει θωρακισμένη και να κυνηγήσω κι αυτό το όνειρο της επενδυτικής βαθμίδας». Ποιος απ’ τους δύο έχει δίκιο;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Αυτή τη στιγμή δε μπορούμε να ξεπεράσουμε ορισμένα δημοσιονομικά όρια, όπως είπατε, ο στόχος της επενδυτικής βαθμίδας είναι εθνικός στόχος και είναι απόλυτος. Νομίζω ότι θα πρέπει το συντομότερο δυνατό να επανέλθουμε σε πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία θα πρέπει να είναι ικανά για να πληρώνουν τους τόκους του δημοσίου χρέους, οι οποίοι είναι περίπου 2,2% του ΑΕΠ.
Άρα θα πρέπει μεσοπρόθεσμα, δε λέω αύριο, να επιστρέψουμε σε μια δημοσιονομική ισορροπία και δημοσιονομική ισορροπία σημαίνει ότι θα πρέπει τουλάχιστον να μπορούμε να πληρώνουμε τους τόκους του δημοσίου χρέους με τα πρωτογενή πλεονάσματα.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Το έχει καταλάβει αυτό ο κόσμος;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Οφείλουμε να τους το εξηγήσουμε. Θα είναι πολύ χειρότερα, εάν ξεφύγει η κατάσταση δημοσιονομικά. Βλέπετε στην Ιταλία τι γίνεται, που είναι σε πολύ καλύτερη θέση από εμάς, διότι έχει επενδυτική βαθμίδα και έχει σημαντικά μικρότερο δημόσιο χρέος.
Βλέπετε όμως, ότι μόλις παραιτήθηκε ο Πρωθυπουργός, ανέβηκαν αμέσως τα spreads. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερο κόστος για το Ιταλικό Δημόσιο.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Βλέπετε και σ’ εμάς τέτοιον κίνδυνο;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Όχι, δε βλέπω τέτοιον κίνδυνο, όμως υπάρχει ένα σημαντικό δίδαγμα, ότι χρειάζεσαι ισχυρές κυβερνήσεις οι οποίες πρέπει να παίρνουν μέτρα όταν χρειάζονται, ειδικά σε ειδικές περιπτώσεις σαν κι αυτές που έχουμε τώρα, με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Μιας κι επικαλεστήκατε τον Ντράγκι, πιστεύετε ότι σ’ αυτή την οικονομική συγκυρία, μπορούν να τα καταφέρουν καλύτερα Πρωθυπουργοί σαν τον Ντράγκι; Δηλαδή τεχνοκράτες ή Πρωθυπουργοί που προέρχονται από πολιτικά κόμματα, από την πολιτική γενικότερα;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Το δίδαγμα της Ιταλίας, είναι ότι σε τέτοιες δύσκολες περιστάσεις, δεν ευδοκιμούν κυβερνήσεις τεχνοκρατών, ή κυβερνήσεις με τεχνοκράτες Πρωθυπουργούς. Θα πρέπει να υπάρχουν πολιτικές κυβερνήσεις με ισχυρές κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες για να μπορούν να παίρνουν μέτρα. Επίσης, ξέρετε ότι το φαινόμενο των τεχνοκρατών Πρωθυπουργών, είναι θα έλεγα φαινόμενο μάλλον για συστήματα πολιτικά, πιο αδύναμα.
Δηλαδή βλέπετε χώρες όπως η Αγγλία, εκεί που έχει ίσως την πιο ώριμη δημοκρατία στον κόσμο, έχετε ακούσει ποτέ την Αγγλία να χρησιμοποιεί τεχνοκράτη Πρωθυπουργό ή τεχνοκρατικές κυβερνήσεις; Είναι λάθος αυτό.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Απ’ την άλλη μεριά είχαμε όμως και ανίσχυρους Πρωθυπουργούς εκεί.
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, οι τεχνοκράτες επιστρατεύονται όταν τα κόμματα αδυνατούν να συμφωνήσουν σε συμμαχικές κυβερνήσεις, αυτό είναι το φαινόμενο που έχουμε δει μέχρι ώρας. Και στην Ιταλία έγινε και στην Ελλάδα.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Στις περιπτώσεις σαν κι αυτές που έχουμε σήμερα, που είναι δύσκολες περιπτώσεις, με μια ενεργειακή κρίση, η οποία ενδεχομένως χειροτερεύσει, χρειαζόμαστε πολιτικές ισχυρά κοινοβουλευτικές κυβερνήσεις.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Άρα, για να καταλάβω, δε σας ανησυχεί τίποτα για το μέλλον; Δηλαδή πάμε καλά;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Βεβαίως και με ανησυχεί. Σας είπα, το γεγονός ότι έχουμε μια ενεργειακή κρίση είναι πάρα πολύ ανησυχητικό. Νομίζω το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι αυτό. Ας το ξεπεράσουμε αυτό και τα υπόλοιπα τα βρίσκουμε.
Η Ελλάδα έχει πολλά θετικά στοιχεία, πολλά έχουν προέλθει μετά από τη δεκαετή εμπειρία της κρίσης, αλλά η άλλη όψη του νομίσματος όμως, μπορεί μεν να είχαμε κρίση, αλλά μπορέσαμε και αναχρηματοδοτήσαμε όλο το δημόσιο χρέος, περίπου 300 δισεκατομμύρια, με πολύ χαμηλά επιτόκια, 1,4% είναι το μέσο επιτόκιο του Δημοσίου που αναχρηματοδοτεί το δημόσιο χρέος το Δημόσιο σήμερα, έχει διάρκεια 20 χρόνια, είναι ρυθμισμένο για 10 χρόνια.
Δεύτερον, έχουμε τη μεγάλη τύχη να εισρεύσουν στην Ελλάδα τα επόμενα 6 χρόνια γύρω στα 70 δισεκατομμύρια ευρώ από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία, άρα λοιπόν, έχουμε μια πολύ μεγάλη ευκαιρία την οποία δεν πρέπει ν’ αφήσουμε να πάει χαμένη με λάθη, με αδύναμες κυβερνήσεις. Πρέπει η Ελλάδα να έχει πάντα μια ισχυρή κυβέρνηση, να μπορεί να παίρνει μέτρα.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Η ρευστότητα στην οικονομία πώς είναι; Οι τράπεζες δίνουν χρήματα;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Σε μισή ώρα περίπου θα βγουν τα νέα στοιχεία της Τραπέζης Ελλάδος, όπου δείχνουν ότι έχουμε μια πολύ μεγάλη αύξηση των καταθέσεων τον Ιούνιο γύρω στα 2,7 δισεκατομμύρια και μία αρκετά σημαντική πιστωτική επέκταση. Άρα οι τράπεζες έχουν αρχίσει και δανείζουν πια τις επιχειρήσεις. Η πιστωτική επέκταση πλέον έχει φτάσει το 10%, η καθαρή πιστωτική επέκταση. Είναι μια σημαντική εξέλιξη αυτή.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Έχετε κάποια εξήγηση γι' αυτό; Δηλαδή τον καιρό της πανδημίας να αύξαναν οι καταθέσεις, το κατανοούμε. Τώρα τον καιρό της ακρίβειας, της ενεργειακής κρίσης, πώς συνεχίζουν και αυξάνουν οι καταθέσεις;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Λόγω της υψηλής οικονομικής ανάπτυξης, λόγω τουρισμού και των επιδοτήσεων που η κυβέρνηση συνεχίζει και δίνει. Αυτά τα δυο έχουν συμβάλει πολύ στην αύξηση των καταθέσεων.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι σημαντικά αυξημένες δηλαδή τον Ιούνιο;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Είναι σημαντικά αυξημένες, ναι.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Γιατί είχαμε δει μια κάμψη αν θυμάμαι καλά το Μάιο, έτσι δεν είναι;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Έχουμε πολύ σημαντική αύξηση από τις επιχειρήσεις κυρίως αλλά και από τους ιδιώτες.
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Θέλω και κάτι άλλο να σας ρωτήσω: Ακούω πολλούς αναλυτές να λένε ότι όλα οφείλονται στον πόλεμο στην Ουκρανία. Αν λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία, όλα θα μπουν στη θέση τους. Είναι έτσι; Θέλω να πω, λήγει ο πόλεμος, θ’ αποκατασταθεί αμέσως η τάξη στην αγορά; Ή αυτό χρειάζεται κάποιους μήνες;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Κατ' αρχάς πράγματι η παγκόσμια οικονομία εδέχθη δύο κλυδωνισμούς σημαντικούς από την πλευρά της προσφοράς. Ο πρώτος κλυδωνισμός ήταν η πανδημία που άφησε αποτύπωμα, ο δεύτερος κλυδωνισμός είναι ο πόλεμος και η σημασία που έχει για τον κόσμο η ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία.
Άρα λοιπόν όντως οι αναλυτές έχουν δίκιο, ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό, τα δεινά σήμερα της παγκόσμιας οικονομίας, είναι ας το πω έτσι, εξωγενή, πανδημία, πόλεμος, δεν είναι ενδογενή στην οικονομία, δημιουργούν όμως σημαντικά προβλήματα. Θα σας πω κάτι για την Ελλάδα. Είδατε, έχουμε μια μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού. Μέσα σ’ ένα χρόνο αυξήθηκε 11 μονάδες.
Τα 2/3 οφείλονται στην ενέργεια. Ένα μεγάλο ποσοστό επίσης οφείλεται στα τρόφιμα που και αυτές οι αυξήσεις, προέρχονται από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το 80% λοιπόν του πληθωρισμού στη χώρα μας, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, είναι εξωγενής πληθωρισμός και οφείλεται στην ενέργεια, οφείλονται στις τιμές των τροφίμων που είναι απότοκα του πολέμου στην Ουκρανία.
Το υπόλοιπο είναι αυτό το πέρασμα των τιμών, των υψηλών ενεργειακών τιμών και τιμών των τροφίμων στην υπόλοιπη οικονομία. Άρα λοιπόν πράγματι, εάν σταματήσει ο πόλεμος, έχει μεγάλη αλήθεια η διαπίστωση ότι θ’ αρχίσει να βελτιώνεται δραματικά η κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Αυτό θα το δούμε άμεσα; Δηλαδή η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού θα γίνει αμέσως; Ή χρειάζονται κάποιοι μήνες; Και πόσοι;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Αυτή τη στιγμή, ας υποθέτουμε ότι σταματάμε εδώ που είμαστε, έχουν αυξηθεί πολύ οι τιμές. Δεν πέφτουν οι τιμές της ενέργειας, μένουν εδώ που είναι. Αυτό σημαίνει ότι ο πληθωρισμός θ’ αρχίσει να αποκλιμακώνεται. Βεβαίως τώρα, αν η Ρωσία χρησιμοποιήσει το φυσικό αέριο περαιτέρω ως όπλο και κόψει στο μηδέν τις εξαγωγές, τότε φοβάμαι ότι θα συνεχίσουμε να έχουμε και υψηλότερο πληθωρισμό και μεγάλη επίπτωση στην οικονομική ανάπτυξη.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Και δεν είναι ρεαλιστικό να λέμε ότι τελειώνει ο πόλεμος.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Έχουμε κάνει σενάρια με μηδενικές εξαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, δεν πέφτουμε σε ύφεση, αλλά πλησιάζουμε πολύ κοντά στο μηδέν του χρόνου, αν γίνει κάτι τέτοιο.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Σα χτες ήταν που ο Ντράγκι είπε αυτό το περίφημο “whatever it takes”. Περιμένουμε κάποιον στην Ευρώπη να δώσει το σύνθημα και να μπει μπροστά για να προχωρήσουμε. ας πούμε λέμε, πλαφόν στην ενέργεια ή συνεργασία όλων των χωρών για να προχωρήσουμε μπροστά. Βλέπετε κάποιος να μπορεί να πάρει αυτόν τον ρόλο;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Πράγματι, έχετε δίκιο, η Ευρώπη αντιδρά μόνο όταν έχει κρίση. Όταν υπάρχουν κρίσεις. Υπήρξε η ελληνική κρίση, κατόπιν η πανδημία, κατόπιν ο πόλεμος. Ενώ ξέρουμε τι πρέπει να γίνει, πρέπει να προχωρήσουμε σε μια πιο σφιχτή ομοσπονδιακή δομή, να παίρνονται πιο συλλογικά οι αποφάσεις οι δημοσιονομικές, οι ενεργειακές, στην άμυνα.
Δεν έχει τολμήσει η Ευρώπη να κάνει αυτό το βήμα, δεν έχει κάνει απλούστερα βήματα. Δεν έχουμε ακόμα μια πλήρη τραπεζική Ένωση, που είναι ένα πολύ απλούστερο θέμα. Διστάζει. Βλέπουμε λοιπόν ότι χρειάζεται πραγματικά ένας ηγετικός ρόλος ορισμένων για να μπορέσει ξανά η Ευρώπη να βρει το βηματισμό της.
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Θέλω να σας ρωτήσω και κάτι άλλο, γιατί έχουμε λίγο θορυβηθεί, πώς βλέπετε να πηγαίνει αυτή η πορεία των επιτοκίων. Είχαμε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που για πρώτη φορά αύξησε τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης, οι οικονομικοί μας συντάκτες, εδώ οι συνάδελφοι μας λένε ότι αυτό ήταν μόνο η αρχή, πού μπορεί να φτάσει αυτή η αύξηση των επιτοκίων; Γιατί καταλαβαίνετε, έχει άμεση επίπτωση στα δάνεια των πολιτών και ανησυχούν.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Δε θα σταθεί ψηλά. Τα επιτόκια ξέρετε, διαμορφώνονται, ξεχάστε τις Κεντρικές Τράπεζες, πέστε ότι δεν υπήρχαν Κεντρικές Τράπεζες. Το επιτόκιο είναι μια τιμή, είναι η τιμή της προσφοράς και ζήτησης κεφαλαίων, να το πω έτσι απλά. Όπως εξελίσσεται η παγκόσμια οικονομία σήμερα, τα επιτόκια, αυτό που λέμε το επιτόκιο ισορροπίας, το «φυσικό επιτόκιο», να χρησιμοποιήσω μια έννοια από τον Οικονομολόγο του 19ου αιώνα, τον Σουηδό Βικσέλ, το φυσικό επιτόκιο εν πολλοίς είναι αρνητικό.
Άρα λοιπόν μην ανησυχείτε, τα επιτόκια δε θ’ ανέβουν πολύ. Ήδη σήμερα που μιλάμε, ναι μεν ανεβαίνουν τα ονομαστικά επιτόκια, τα πραγματικά επιτόκια όμως, δηλαδή το ονομαστικό επιτόκιο μείον ο πληθωρισμός, είναι πολύ χαμηλότερα απ’ ό,τι ήταν ένα χρόνο πριν. Άρα λοιπόν, δε με ανησυχεί...
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Να μην ανησυχούν οι πολίτες ότι θα αυξηθεί δραματικά και η δόση του στεγαστικού τους δανείου;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Όχι. Οι Κεντρικές Τράπεζες θ’ ανεβάσουν τα επιτόκια όσο ανεβαίνει ο πληθωρισμός, άντε το πολύ μέχρι το τέλος του ’23. Μετά θ’ αρχίσουμε να τα μειώνουμε. Ενδεχομένως και νωρίτερα. Αν μπει η παγκόσμια οικονομία και ειδικά η ευρωπαϊκή οικονομία σε ύφεση, από το ’23, μην εκπλαγείτε αν αρχίσουμε να έχουμε μειώσεις των επιτοκίων των κεντρικών Τραπεζών από το ’23 και όχι αυξήσεις.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Έχετε πει πολλές φορές για τη σημασία της επενδυτικής βαθμίδας. Κατ' αρχάς θα το καταφέρουμε αυτό το ’23;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Είναι στο χέρι μας, πρέπει να την πάρουμε.
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Είναι εφικτό για το ’23;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Είναι εφικτό, έχουμε φτάσει πολύ κοντά, απέχουμε μόνο μια βαθμίδα σήμερα από την επενδυτική και για να το πετύχουμε, δυο πράγματα: Χρειάζεται δημοσιονομική προσοχή και μεταρρυθμίσεις. Δηλαδή να κάνουμε αυτά που έχουμε υποσχεθεί. Όχι περισσότερα. Οι οίκοι βλέπουν ότι η Ελλάδα μέσα στην κρίση πηγαίνει καλά, διότι συγκρινόμαστε με άλλους, δεν είμαστε μόνοι μας. Και μέσα στην κρίση, για τους λόγους που σας ανέφερα, η Ελλάδα δεν πάει άσχημα.
Άρα λοιπόν είναι στο χέρι μας να πετύχουμε την επενδυτική βαθμίδα. Εάν γίνει αυτό, δεν είναι μόνο που θα έχουμε τα οφέλη από τα ομόλογα, τα οποία ήδη τα έχουμε, ήδη έχει προεξοφληθεί αυτό, αλλά ακόμα σημαντικότερο, θα εισρεύσουν στην Ελλάδα πολλά επενδυτικά κεφάλαια, διότι πολλοί επενδυτικοί Οργανισμοί σήμερα στο καταστατικό τους, έχουν περιορισμό ότι δεν μπορούν να επενδύουν σε χώρες που δεν έχουν επενδυτική βαθμίδα. Σε τράπεζες, σε χώρες που δεν έχουν επενδυτική βαθμίδα.
Φαντάζεστε αν σήμερα δηλαδή με την Ελλάδα ασχολούνται 100 περίπου επενδυτικοί Οργανισμοί κι επενδύουν σ’ αυτήν, αυτός ο αριθμός περίπου θα δεκαπλασιαστεί μόλις πάρουμε την επενδυτική βαθμίδα.
Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Αισιόδοξο.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Πραγματικό.
Β. ΧΙΩΤΗΣ: Μακάρι. Σας ευχαριστούμε πολύ για τη συζήτηση που είχαμε, να είστε καλά και ελπίζω μετά τις διακοπές να τα ξαναπούμε, να μας δώσετε τις νέες προβλέψεις, γιατί πράγματι αυτός ο χειμώνας μας ανησυχεί πολύ. Αλλά είχε αισιόδοξη νότα η παρέμβασή σας, ελπίζω να τα καταφέρουμε. Να είστε καλά.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Σας ευχαριστώ πολύ, αντεύχομαι.