Ισοζύγιο Πληρωμών: Μάρτιος 2009
22/05/2009 - Δελτία Τύπου
Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών
Το Μάρτιο του 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 855 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το Μάρτιο του 2008 και διαμορφώθηκε σε 2.706 εκατ. ευρώ, αντανακλώντας τη σημαντική υποχώρηση του εμπορικού ελλείμματος, η οποία μόνο εν μέρει αντισταθμίστηκε από τη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών και τη μικρή αύξηση του ελλείμματος των τρεχουσών μεταβιβάσεων. Την ίδια περίοδο το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων δεν παρουσίασε αξιόλογη μεταβολή.
Η υποχώρηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου (κατά 1.093 εκατ. ευρώ) προήλθε από τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 514 εκατ. ευρώ (επειδή η δαπάνη για εισαγωγές περιορίστηκε σημαντικά, ενώ οι εισπράξεις από εξαγωγές παρουσίασαν άνοδο, που ήταν όμως πολύ μικρή), καθώς και τη μείωση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 423 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 156 εκατ. ευρώ.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 208 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της πτώσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών (κατά 152 εκατ. ευρώ).
Το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων εμφάνισε έλλειμμα 88 εκατ. ευρώ, μεγαλύτερο κατά 27 εκατ. ευρώ από εκείνο του Μαρτίου του 2008. (Σημειώνεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Τμήμα Εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις - πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό).
Το πρώτο τρίμηνο του 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 2.095 εκατ. ευρώ ή 22,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008 και διαμορφώθηκε σε 7.331 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά τη σημαντική μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, ενώ την ίδια περίοδο τα πλεονάσματα των ισοζυγίων υπηρεσιών και τρεχουσών μεταβιβάσεων περιορίστηκαν και το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων αυξήθηκε.
Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 3.131 εκατ. ευρώ προήλθε από τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 1.866 εκατ. ευρώ ή 27,6%, των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 1.131 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 134 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός πλοίων και καυσίμων, οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 2.309 εκατ. ευρώ ή 23,1%, δηλαδή περισσότερο από ό,τι οι εισπράξεις από εξαγωγές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 443 εκατ. ευρώ ή 13,7%.
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών μειώθηκε κατά 626 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή προήλθε από τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών -- οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν κατά 23,9% -- και την αύξηση των καθαρών πληρωμών για "λοιπές" υπηρεσίες. Τόσο οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους όσο και οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν (κατά 18,2% και 16,7% αντίστοιχα), με αποτέλεσμα οι καθαρές πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μείνουν σχεδόν αμετάβλητες.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 286 εκατ. ευρώ, λόγω των αυξημένων καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με την αύξηση κυρίως των καθαρών πληρωμών για τόκους καταθέσεων και δανείων και – σε πολύ μικρότερο βαθμό – για μερίσματα και κέρδη, ενώ οι καθαρές πληρωμές για τόκους ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου εμφάνισαν μικρή μείωση.
Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε μείωση κατά 124 εκατ. ευρώ, η οποία κυρίως αντανακλά αύξηση των πληρωμών του τομέα της γενικής κυβέρνησης στην ΕΕ.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το Μάρτιο του 2009 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 249 εκατ. ευρώ, έναντι 220 εκατ. ευρώ το Μάρτιο του 2008. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης).
Το τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2009 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 480 εκατ. ευρώ, έναντι 1.417 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τον περιορισμό των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Έτσι, το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 1.860 εκατ. ευρώ, έναντι 2.921 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) παρουσίασε έλλειμμα 2.457 εκατ. ευρώ το Μάρτιο του 2009, έναντι ελλείμματος 3.341 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2008. Το τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου του 2009 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 6.851 εκατ. ευρώ, έναντι 8.010 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, δηλαδή μειώθηκε κατά 14,5%.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Το Μάρτιο του 2009 οι άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα εμφάνισαν καθαρή εισροή 191 εκατ. ευρώ . Η σημαντικότερη συναλλαγή της κατηγορίας αυτής αφορά εισροή 64 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση της εξαγοράς της Lamda Development από την HSBC Property Invest (Λουξεμβούργο). Στην κατηγορία των αμέσων επενδύσεων κατοίκων στο εξωτερικό κατεγράφη καθαρή εκροή 60 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά εκροή 20 εκατ. ευρώ από τη EFG Eurobank για τη συμμετοχή της στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της θυγατρικής της Bank Post S.A. στη Ρουμανία.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 6,1 δισεκ. ευρώ, η οποία αντανακλά την αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 3,4 δισεκ. ευρώ) και τη μείωση (εισροή) των τοποθετήσεων κατοίκων Ελλάδος σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 2,3 δισεκ. ευρώ). Επίσης παρατηρήθηκε μείωση (εισροή) κατά 401 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές εξωτερικού.
Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε σημαντική καθαρή εκροή ύψους 3,3 δισεκ. ευρώ, η οποία αντανακλά κυρίως την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού (κατά 4,5 δισεκ. ευρώ) και την εκροή 806 εκατ. ευρώ που αφορά την εξόφληση δανείων που είχαν χορηγηθεί στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα από μη κατοίκους. Οι εκροές αυτές εν μέρει αντισταθμίστηκαν από την αύξηση (εισροή) κατά 2,0 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα.
Το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2009 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 88 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 341 εκατ. ευρώ, ενώ η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων Ελλάδος για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό έφθασε τα 253 εκατ. ευρώ.
Την ίδια περίοδο σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 15,2 δισεκ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Ειδικότερα, σημειώθηκε εισροή κεφαλαίων για αγορές ομολόγων και εντόκων του Ελληνικού Δημοσίου από μη κατοίκους (ύψους 9,4 δισεκ. ευρώ). Εισροή κεφαλαίων καταγράφηκε επίσης λόγω μείωσης των τοποθετήσεων κατοίκων Ελλάδος σε ομόλογα και έντοκα του εξωτερικού (κατά 6,3 δισεκ. ευρώ). Οι εισροές αυτές αντισταθμίστηκαν σε πολύ μικρό βαθμό από τη μείωση (εκροή) κατά 379 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων εξωτερικού σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.
Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εκροή ύψους 8,3 δισεκ. ευρώ αντανακλά κυρίως την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (κατά 8,8 δισεκ. ευρώ) και στην εκροή 1,6 δισεκ. ευρώ για την εξόφληση δανείων που είχαν χορηγηθεί στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα από μη κατοίκους. Οι εκροές αυτές αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από την αύξηση (εισροή) κατά 2,0 δισεκ ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα.
Στο τέλος Μαρτίου 2009 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 2,5 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Απριλίου 2009 θα ανακοινωθούν στις 24 Ιουνίου του 2009.
Προσωρινό Ισοζύγιο Εξωτερικών Συναλλαγών (εκατ. ευρώ)