Άρθρο γνώμης στην εφημερίδα Handelsblatt του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα «Η κλιματική αλλαγή ως ευκαιρία»
17/06/2021 - Άρθρα & Συνεντεύξεις
Τα τελευταία χρόνια επιστήμονες και ειδικοί συνεχώς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας μας για τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Αυτές τις προειδοποιήσεις πρέπει να [τις λάβουμε σοβαρά υπόψη και να] τις αξιοποιήσουμε, ώστε να μετατρέψουμε την κλιματική αλλαγή από απειλή σε ευκαιρία.
Επανεκκίνηση της οικονομίας. Οι παρεμβάσεις πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο για την αντιμετώπιση της πανδημικής κρίσης προσφέρουν μια εξαιρετική ευκαιρία για την υιοθέτηση μιας συντονισμένης προσέγγισης και απέναντι στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής – μια ευκαιρία να επανασχεδιαστεί η αναπτυξιακή πορεία με γνώμονα την απουσία αποκλεισμών, τη βιωσιμότητα και την ουδετερότητα ως προς τον άνθρακα, σε ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, τη Συμφωνία των Παρισίων, αλλά και το καθήκον μας προς τις επόμενες γενιές. Καθώς η παγκόσμια οικονομία και κοινωνία ανακάμπτουν από την πανδημία, μπορούν να εφαρμοστούν κλιματικές πολιτικές για την επίτευξη μηδενικών καθαρών εκπομπών άνθρακα, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τη δημιουργία ανθεκτικών υποδομών, με τρόπο που θα στηρίζει την οικονομική μεγέθυνση και την απασχόληση και θα περιορίζει τις εισοδηματικές ανισότητες. Κατά τα προσεχή έτη, θα πραγματοποιηθούν τεράστιες επενδύσεις προκειμένου η παγκόσμια οικονομία να ανακάμψει από τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Προς αυτή την κατεύθυνση, έχει ήδη προβλεφθεί ότι από τους πόρους του προγράμματος Next Generation EU το 30% θα διοχετευθεί σε δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής, επιπλέον των πόρων που διατίθενται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της ΕΕ. Αυτές οι πρωτοβουλίες πρέπει να γίνουν μόνιμα χαρακτηριστικά της απόκρισής μας στην κλιματική αλλαγή. Οι τωρινές μας αποφάσεις θα διαμορφώσουν σε μεγάλο βαθμό το μέλλον των κοινωνιών μας.
Ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης. Η ενθάρρυνση της πράσινης χρηματοδότησης είναι ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός τρόπος για την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης [δηλ. της ενοποίησης των χρηματοπιστωτικών αγορών]. Η μετάβαση σε μια οικονομία ουδέτερη ως προς τον άνθρακα θα απαιτήσει επαρκή πράσινη χρηματοδότηση. Για παράδειγμα, η επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για το κλίμα και την ενέργεια θα απαιτήσει περίπου 330 δισεκ. ευρώ ετησίως έως το 2030. Η χρηματοπιστωτική ενοποίηση μεταξύ των χωρών της ζώνης του ευρώ θα δημιουργήσει επενδυτικές ευκαιρίες και διαφοροποίηση των χρηματοοικονομικών κινδύνων πέραν των εθνικών συνόρων. Επί του παρόντος, τα πράσινα ομόλογα είναι πιο πιθανόν να διακρατούνται διασυνοριακά από ό,τι άλλα ευρωπαϊκά ομόλογα. Επίσης, τα επενδυτικά κεφάλαια που πληρούν κριτήρια περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβέρνησης (ESG) φαίνονται πιο σταθερά, καθώς, σε σύγκριση με άλλους τύπους οργανισμών συλλογικών επενδύσεων, οι επενδυτές είναι λιγότερο πιθανόν να αποσύρουν τις τοποθετήσεις τους από αυτά μετά από αρνητικές επιδόσεις. Και τέλος, υπάρχουν ενδείξεις ότι η κεφαλαιακή χρηματοδότηση (equity funding) μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παροχή κινήτρων για πράσινες καινοτομίες και δραστηριότητες. Με λίγα λόγια, η επέκταση της πράσινης χρηματοδότησης μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη στην πορεία προς μια οικονομία ουδέτερη ως προς τον άνθρακα, τη χρηματοπιστωτική ενοποίηση και τη σταθερότητα στη ζώνη του ευρώ.
Ενίσχυση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών (Capital Markets Union - CMU). Η ενίσχυση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, διότι θα μειώσει τον κατακερματισμό των αγορών και θα ενθαρρύνει τη διαφοροποίηση των χρηματοοικονομικών πόρων. Η δημιουργία μιας Πράσινης Ένωσης Κεφαλαιαγορών μπορεί να στηρίξει τη μετάβαση στην Ένωση Κεφαλαιαγορών αυξάνοντας το βάθος και τη διαφοροποίηση των διαθέσιμων χρηματοοικονομικών εργαλείων, ενισχύοντας παράλληλα τη δυνατότητα επιμερισμού κινδύνων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ. Οι πράσινες κεφαλαιαγορές είναι δυναμικές και παρουσιάζουν σχετικά υψηλό βαθμό ενοποίησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αποτελούν μια ταχέως αναπτυσσόμενη και ιδιαίτερα ελκυστική αγορά για εκδόσεις πράσινων ομολόγων και για επενδύσεις από κεφάλαια ESG. Σημαντικά στοιχεία μιας Πράσινης Ένωσης Κεφαλαιαγορών είναι μεταξύ άλλων τα πρότυπα διαφάνειας (σύμφωνα με τα οποία οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να δημοσιοποιούν στοιχεία αειφορίας), τα πράσινα χρηματοοικονομικά προϊόντα με επίσημη πιστοποίηση από την ΕΕ, όπως το αναμενόμενο πρότυπο Green Bond EU, και εναρμονισμένο κανονιστικό και εποπτικό πλαίσιο για τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Μια Πράσινη Ένωση Κεφαλαιαγορών θα καθιστούσε την οικονομία της ΕΕ όχι μόνο πιο ανθεκτική, αλλά και περιβαλλοντικά περισσότερο βιώσιμη.
Στο επόμενο άρθρο μου θα αναλύσω το ρόλο των κεντρικών τραπεζών στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Δείτε το άρθρο όπως δημοσιεύεται στο δικτυακό τόπο της Handelsblatt.:
“Der Klimawandel kann zu einer Chance für Europa werden”
Yannis Stournaras, Präsident der griechischen Zentralbank
In den letzten Jahren gab es eine Fülle von begründeten Warnungen über die Schäden, die der Klimawandel verursacht. Wir müssen auf diesen Warnungen aufbauen, um den Klimawandel von einer Bedrohung in eine Chance zu verwandeln, in eine Gelegenheit, die Wirtschaft wieder anzukurbeln, die finanzielle Integration zu stärken und die Kapitalmarktunion voranzubringen.
Die globale politische Reaktion auf die Covid-19-Krise bietet eine hervorragende Gelegenheit, einen koordinierten Ansatz zur Bekämpfung des Klimawandels zu verfolgen, der mit der UN-Agenda, den Zielen für nachhaltige Entwicklung, dem Pariser Abkommen und unserer Pflicht gegenüber den nächsten Generationen in Einklang steht.
Klimapolitik in Richtung Netto-Null-Emissionen, Klimaanpassung und widerstandsfähige Infrastrukturen kann verfolgt werden, während sich die Welt von der Pandemie erholt, und zwar auf eine Weise, die Wirtschaftswachstum, Beschäftigung und Einkommensgleichheit unterstützt.
In den nächsten Jahren wird die Welt viel investieren, um sich von den Folgen von Covid-19 zu erholen. In diesem Sinne hat das EU-Programm der nächsten Generation bereits 30 Prozent der Mittel für die Bekämpfung des Klimawandels vorgesehen, zusätzlich zu den Mitteln, die im Rahmen der EU-Kohäsionspolitik, die ärmere Regionen wirtschaftlich voranbringen soll, bereitgestellt werden.
Diese Initiativen sollten unsere Klimapolitik nachhaltig bestimmen. Was wir heute entscheiden, wird die Zukunft unserer Gesellschaften mitbestimmen.
Ausweitung grüner Finanzierung birgt Chancen
Die Förderung grüner Finanzierungen ist ein hervorragender Weg zur Stärkung der finanziellen Integration. Der Übergang zu einer CO2-neutralen Wirtschaft erfordert eine angemessene grüne Finanzierung. Zum Beispiel wird das Erreichen der europäischen Klima- und Energieziele bis 2030 schätzungsweise 330 Milliarden Euro jährlich erfordern.
Die finanzielle Integration wird Investitionsmöglichkeiten und eine Diversifizierung der finanziellen Risiken über nationale Grenzen hinweg schaffen. Grüne Anleihen werden zu einem größeren Anteil grenzüberschreitend gehalten als andere europäische Anleihen.
Umwelt-, Sozial- und Governance-Fonds (ESG) scheinen stabiler zu sein, da Investoren nicht so schnell nach einer negativen Wertentwicklung ihre Gelder abziehen wie Investoren in andere Arten von Fonds.
Und es gibt Hinweise darauf, dass die Finanzierung durch Eigenkapital dazu beitragen könnte, Anreize für grüne Innovationen und umweltfreundlichere Aktivitäten zu schaffen. Kurz gesagt: Die Ausweitung grüner Finanzierungen kann ein Motor für eine kohlenstoffneutrale Wirtschaft, finanzielle Integration und Stabilität in der Euro-Zone sein.
Die Stärkung der Kapitalmarktunion ist für die Vollendung der Europäischen Wirtschafts- und Währungsunion notwendig, da sie die Marktfragmentierung verringert und die Diversifizierung der finanziellen Ressourcen fördert.
Übergang zu einer grünen Kapitalmarktunion
Eine grüne Entwicklung kann den Übergang zu einer Kapitalmarktunion unterstützen, indem sie den verfügbaren Finanzinstrumenten mehr Tiefe und Diversifizierung verleiht und auch die Fähigkeit des EU-Finanzsystems zur Risikoteilung verbessert.
Grüne Kapitalmärkte sind in Europa dynamisch und relativ gut integriert. Sie stellen einen schnell wachsenden Markt dar und sind der Standort der Wahl für die Emission von grünen Anleihen und ESG-Investitionen.
Wichtige Elemente einer grünen Kapitalmarktunion sind die Offenlegung der Nachhaltigkeit von Unternehmen, grüne Finanzprodukte mit offiziellen EU-Siegeln, wie zum Beispiel der bevorstehende EU-Standard für grüne Anleihen, sowie eine harmonisierte Regulierung und Aufsicht für ein nachhaltiges Finanzwesen. Eine grüne Kapitalmarktunion würde die EU-Wirtschaft sowohl widerstandsfähiger als auch ökologisch nachhaltiger machen.