Το ισοζύγιο πληρωμών είναι ένας στατιστικός πίνακας στον οποίο καταγράφονται οι συναλλαγές μεταξύ κατοίκων και μη κατοίκων, ανεξαρτήτως νομίσματος συναλλαγής, κατά τη διάρκεια ορισμένης χρονικής περιόδου.
Η έννοια του κατοίκου και μη κατοίκου βασίζεται στον ορισμό του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Εγχειρίδιο Ισοζυγίου Πληρωμών, 6η έκδοση) και χρησιμοποιείται αποκλειστικά για στατιστικούς σκοπούς.
Από το μήνα αναφοράς Ιανουάριο 2015, η Τράπεζα της Ελλάδος προσάρμοσε τη μεθοδολογία κατάρτισης του ισοζυγίου πληρωμών της χώρας στις συστάσεις και τους ορισμούς του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (IMF), όπως αυτές έχουν καθοριστεί στην τελευταία (6η) έκδοση του Εγχειριδίου Ισοζυγίου Πληρωμών. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη μετάβαση από την 5η στην 6η έκδοση υπάρχουν διαθέσιμες σε ειδικό Δελτίο Τύπου. Ιστορικά στοιχεία με βάση τη νέα μεθοδολογία είναι διαθέσιμα από τον Ιανουάριο του 2002.
Ο μηχανισμός συλλογής των στατιστικών πληροφοριών για την κατάρτιση του ισοζυγίου πληρωμών από την Τράπεζα της Ελλάδος σήμερα βασίζεται στο ‘μικτό’ σύστημα. Βασικές πηγές από τις οποίες αντλούνται στοιχεία για την κατάρτιση του ισοζυγίου πληρωμών είναι:
- Το σύστημα απευθείας αναγγελίας συναλλαγών εξωτερικού τομέα (DIREQT - αναγγελία συναλλαγών απευθείας από τους συναλλασσόμενους για ίδιο λογαριασμό), ανεξαρτήτως αν αυτές διεκπεραιώνονται με τη μεσολάβηση ή όχι των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων.
- Τα εγχώρια Νομισματικά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα (περιλαμβανομένης και της Τράπεζας της Ελλάδος), τα οποία υποχρεωτικά παρέχουν στην Τράπεζα της Ελλάδος μηνιαία αναλυτική πληροφόρηση για τις όλες τις συναλλαγές κατοίκων Ελλάδος με μη κατοίκους, τις οποίες διεκπεραιώνουν είτε για ίδιο λογαριασμό είτε για λογαριασμό πελατών τους.
Άλλες πηγές στατιστικών στοιχείων για το ισοζύγιο πληρωμών είναι, ενδεικτικά, οι δηλώσεις Intrastat/Extrastat της ΕΛΣΤΑΤ για τα στοιχεία εξωτερικού εμπορίου αγαθών, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, η Έρευνα Συνόρων και η έρευνα επί των ναυτιλιακών υπηρεσιών. Αναλυτική παρουσίαση σχετικά με τη μεθοδολογία και τις στατιστικές πηγές που χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση του ισοζυγίου πληρωμών και της διεθνούς επενδυτικής θέσης των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιέχεται στην έκδοση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας European Union Balance of Payments and International Investment Position statistical sources and methods, Νοέμβριος 2016.