Το ευρώ είναι ένα νόμισμα με υψηλή προστασία, χάρη στα υπερσύγχρονα χαρακτηριστικά ασφαλείας του, αλλά και στην αποτελεσματικότητα των ευρωπαϊκών και εθνικών διωκτικών αρχών.
Η κυκλοφορία των τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ στα 19 κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ και σε ορισμένες τρίτες χώρες απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες για την προστασία του νομίσματος από την παραχάραξη, που υπερβαίνουν την εθνική εμβέλεια.
Ενώ τα κράτη-μέλη συνεχίζουν να έχουν την κύρια ευθύνη για τη διασφάλιση της προστασίας του ευρώ, η κοινοτική νομοθεσία, η εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών και η θέσπιση διεθνούς συνεργασίας εξασφαλίζουν τη συνολική, αποτελεσματική και ομοιογενή προστασία του ευρώ από δραστηριότητες που θα μπορούσαν να θίξουν την αξιοπιστία του.
Οι αρμόδιοι φορείς για την καταπολέμηση της παραχάραξης του ευρώ
Στο πλαίσιο της διεθνούς συνεργασίας, τις αρμοδιότητες για την καταπολέμηση της παραχάραξης μοιράζονται οι:
- Ευρωπαϊκή Επιτροπή/Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF),
- Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT),
- Europol,
- Eurojust,
- Interpol.
Για την ανάλυση, ταξινόμηση και απόσυρση παραχαραγμένων τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ συνεργάζονται:
- το Κέντρο Ανάλυσης Πλαστών Τραπεζογραμματίων (ΚΑΠΤ) της ΕΚΤ,
- τα Εθνικά Κέντρα Ανάλυσης (ΕΚΑ) για παραχαραγμένα τραπεζογραμμάτια που έχουν συγκροτηθεί στην Ελληνική Αστυνομία,
- τα Εθνικά Κέντρα Ανάλυσης Κερμάτων (ΕΚΑΚ) και
- το Ευρωπαϊκό Τεχνικό και Επιστημονικό Κέντρο (ΕΤΕΚ) της Επιτροπής OLAF.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, με την ίδρυση του Εθνικού Κέντρου Καταπολέμησης της Παραχάραξης (ΕΚΚΠ), διαχειρίζεται την πρόσβαση στο Σύστημα Παρακολούθησης Πλαστών Νομισμάτων (ΣΠΠΝ), διευκολύνει την επικοινωνία αναφορικά με κάθε θέμα που σχετίζεται με το ΣΠΠΝ και συνεργάζεται με τα Εθνικά Κέντρα Ανάλυσης τραπεζογραμματίων και κερμάτων (ΕΚΑ, ΕΚΑΚ) που έχουν συγκροτηθεί στην Ελληνική Αστυνομία.
Οι κανόνες για την προστασία του ευρώ
Για την περαιτέρω ενίσχυση της εμπιστοσύνης του συναλλακτικού κοινού όσον αφορά την ποιότητα και τη γνησιότητα των τραπεζογραμματίων ευρώ που κυκλοφορούν, η Τράπεζα της Ελλάδος με εγκυκλίους καθορίζει τα εξής:
- Οι αυτόματες ταμειολογιστικές μηχανές (ΑΤΜ) θα πρέπει να εφοδιάζονται αποκλειστικά με τραπεζογραμμάτια τα οποία προέρχονται είτε από το χρηματοεφοδιασμό των πιστωτικών ιδρυμάτων από την Τράπεζα της Ελλάδος είτε από τα χρηματικά διαθέσιμα των πιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία έχουν υποστεί επεξεργασία με σύγχρονα και αξιόπιστα μέσα που διαθέτουν τα πιστωτικά ιδρύματα.
- Τα πιστωτικά ιδρύματα και τα ανταλλακτήρια συναλλάγματος οφείλουν να παρακρατούν τα τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ που περιέρχονται στην κατοχή τους για τα οποία γνωρίζουν ή έχουν επαρκείς λόγους να πιστεύουν ότι είναι παραχαραγμένα, πλαστά ή κίβδηλα και να τα παραδίδουν αμέσως στην κατά τόπον αρμόδια αστυνομική υπηρεσία, προκειμένου να τα διαβιβάσει στο Εθνικό Κέντρο Ανάλυσης ευρώ της Ελληνικής Αστυνομίας.
- Κάθε πλαστό, παραχαραγμένο τραπεζογραμμάτιο ή κίβδηλο κέρμα ευρώ που περιέρχεται με οποιονδήποτε τρόπο στην Τράπεζα της Ελλάδος θα παραδίδεται στις αρμόδιες αστυνομικές αρχές, οι οποίες θα το διαβιβάζουν στο Εθνικό Κέντρο Ανάλυσης ευρώ της Ελληνικής Αστυνομίας για την πιστοποίηση της πλαστότητας.
Προγράμματα ενημέρωσης του κοινού
Παράλληλα, στο πλαίσιο της αποτροπής της παραχάραξης, η Τράπεζα της Ελλάδος μεριμνά για τη συνεχή ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τα χαρακτηριστικά ασφαλείας των τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ με εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού.
Επίσης, διοργανώνει προγράμματα συνεχούς εκπαίδευσης των φορέων που κατ’ επάγγελμα χειρίζονται μετρητά όσον αφορά την αναγνώριση και το χειρισμό των πλαστών τραπεζογραμματίων.