Άμεσες πληρωμές

Με στόχο την αποφυγή του κατακερματισμού και την επίτευξη μιας ενιαίας και ανταγωνιστικής αγοράς πληρωμών μικρής αξίας σε ευρώ, το ERPB και το Ευρωσύστημα έχουν αναπτύξει πρωτοβουλίες σχετικές με την ενίσχυση και υλοποίηση άμεσων πληρωμών λιανικής σε ευρώ.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή προσέγγιση, οι πρωτοβουλίες αυτές σχετίζονται με το σχήμα πληρωμών, τις υποδομές εκκαθάρισης/συμψηφισμού πληρωμών και τις υποδομές διακανονισμού πληρωμών.

Στην Ευρώπη, παράλληλα με τις εθνικές λύσεις άμεσων πληρωμών (και) μέσω κινητού τηλεφώνου, οι προσδοκίες υλοποίησης των άμεσων πληρωμών σε ευρώ εστιάζονται στον Ενιαίο Χώρο Πληρωμών σε Ευρώ (SEPA).

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του νέου σχήματος προϋπέθετε και έχει εξασφαλίσει τόσο την πανευρωπαϊκή προσβασιμότητα των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών (ΠΥΠ) όσο και τη μεταξύ τους διαλειτουργικότητα.

Με βάση το σκεπτικό αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληρωμών (European Payment Council – EPC), εκπροσωπώντας τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών (ΠΥΠ) και μετά τη σχετική έγκριση του παραπάνω αρμόδιου Συμβουλίου (ERPB), ανακοίνωσε την έναρξη της διαδικασίας προαιρετικής προσχώρησης των ΠΥΠ στο νέο σχήμα άμεσων μεταφορών πίστωσης SEPA (SEPA Instant Credit Transfer – SCTΙnst) . Ο σχετικός κανονισμός «SEPA Instant Credit Transfer Rulebook V.1.0» εκδόθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2016, με ισχύ από τις 21 Νοεμβρίου 2017.

Η βασική διαφορά των συναλλαγών SCTΙnst από τις μεταφορές πίστωσης SEPA (SCT) είναι ότι, ενώ οι μεταφορές πίστωσης SEPA συλλέγονται και υφίστανται επεξεργασία σε συγκεντρωτικά αρχεία, τα οποία υποβάλλονται για εκκαθάριση και διακανονισμό εντός της εργάσιμης ημέρας, οι πληρωμές SCTΙnst είναι επεξεργάσιμες και διακανονίσιμες μία προς μία, σε πραγματικό χρόνο ανά πάσα στιγμή, οποιαδήποτε ημέρα και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα (24/7/365).

Τα χαρακτηριστικά του νέου σχήματος συνοψίζονται στα παρακάτω:

Το Ευρωσύστημα, προκειμένου να υποστηρίξει την αγορά πληρωμών, εξέφρασε δημόσια και σαφώς τις προσδοκίες του σχετικά με τις προδιαγραφές που θα πρέπει να διαθέτουν οι υποδομές εκκαθάρισης ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξουν μία τουλάχιστον πανευρωπαϊκή λύση για τις άμεσες πληρωμές σε ευρώ έως το Νοέμβριο του 2017 (διαβάστε αναλυτικά το αρχείο στο τέλος της σελίδας). Σε συνεργασία μαζί τους, έθεσε συγκεκριμένες προϋποθέσεις που αφορούν την κοινή πολιτική πρόσβασης τόσο των ΠΥΠ στις διαφορετικές υποδομές όσο και των υποδομών μεταξύ τους, την εναρμονισμένη τεχνική και επιχειρησιακή διαλειτουργικότα με βάση τον Κανονισμό EE 260/2012, καθώς και την ενιαία μέθοδο μείωσης των κινδύνων.

Παράλληλα, το Νοέμβριο του 2018 το Ευρωσύστημα αποφάσισε την ανάπτυξη και παροχή της απαραίτητης υπηρεσίας διακανονισμού, TARGET Instant Payment Settlement (TIPS), ώστε οι άμεσες πληρωμές να διακανονίζονται σε χρήμα κεντρικής τράπεζας σε πραγματικό χρόνο, παράλληλα και σε αντιστοιχία με το σύστημα πληρωμών TARGET2.

Παράλληλα με τα βασικά πλεονεκτήματα της άμεσης διαθεσιμότητας του κεφαλαίου και της δυνατότητας μεταφοράς του 24/7/365 για τους τελικούς χρήστες (πληρωτές και δικαιούχους), τα σημαντικότερα οφέλη, που συνδέονται με την περαιτέρω ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών και το οικονομικό κίνητρο από την πλευρά των ΠΥΠ, αναφέρονται επιγραμματικά παρακάτω: