Η έννοια των πληρωμών
Τι είναι οι λιανικές πληρωμές;
Ως λιανικές ορίζονται οι καθημερινές πληρωμές μεταξύ συναλλασσομένων (ιδιωτών, εταιριών, δημόσιων φορέων) που αφορούν σχετικώς μικρά ποσά και κατά κανόνα δεν είναι επείγουσες. Τέτοιες μπορεί να είναι πληρωμές σε εμπόρους για αγορά καταναλωτικών αγαθών, σε φορείς κοινής ωφέλειας ή σε παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και οι πληρωμές που εκτελούν οι επιχειρήσεις για μισθοδοσίες, ασφαλιστικές εισφορές και φορολογικές υποχρεώσεις.
Μέσα πληρωμών
Μια πληρωμή επιτρέπει τη μεταφορά χρημάτων από τον πληρωτή προς τον δικαιούχο, οι οποίοι μπορεί να είναι διαφορετικοί ή και το ίδιο πρόσωπο. Στην ευρωζώνη οι περισσότερες λιανικές πληρωμές γίνονται με χρήση καρτών, μεταφοράς πίστωσης, άμεσης χρέωσης και μετρητών. Ορισμένοι τρόποι πληρωμών προϋποθέτουν τη χρήση αυτούσιων (έγχαρτων) μέσων πληρωμής, όπως οι επιταγές και τα μετρητά. Σήμερα όμως, ολοένα μεγαλύτερος αριθμός πληρωμών εκτελείται ηλεκτρονικά μέσω κινητών τηλεφώνων, online τραπεζικής (e-banking) και ανέπαφων καρτών.
Η λειτουργία των πιο διαδεδομένων ηλεκτρονικών μέσων στην Ευρώπη
Μεταφορά πίστωσης
Η μεταφορά πίστωσης είναι μια πληρωμή που εκκινείται από τον πληρωτή. Αρχικά, ο πληρωτής στέλνει μια εντολή πληρωμής στον Πάροχο Υπηρεσιών Πληρωμών (ΠΥΠ) του (π.χ. μια τράπεζα). Στη συνέχεια, ο ΠΥΠ που λαμβάνει την εντολή μεταφέρει το αιτούμενο ποσό στον ΠΥΠ του δικαιούχου. Στη διαδικασία αυτή είναι δυνατόν να εμπλέκονται και τρίτα, ενδιάμεσα ιδρύματα.
Άμεση χρέωση
Η άμεση χρέωση είναι μια μεταφορά που εκκινείται από τον δικαιούχο μέσω του ΠΥΠ του. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη προέγκρισης (εξουσιοδότησης) από την πλευρά του πληρωτή. Οι άμεσες χρεώσεις χρησιμοποιούνται συνήθως για τακτικές και επαναλαμβανόμενες πληρωμές, π.χ. εξόφληση λογαριασμών κοινής ωφέλειας. Μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν και για μεμονωμένες πληρωμές. Και σ’ αυτή την περίπτωση, ο πληρωτής πρέπει να έχει προεγκρίνει την πληρωμή.
Χρεωστική/πιστωτική κάρτα
Οι χρεωστικές κάρτες επιτρέπουν στον κάτοχό τους την πραγματοποίηση αγορών με απευθείας χρέωση του τραπεζικού του λογαριασμού.
Οι πιστωτικές κάρτες παρέχουν στον κάτοχό τους ένα πιστωτικό όριο, εντός του οποίου μπορεί να πραγματοποιεί αγορές. Ο κάτοχος είναι υποχρεωμένος να εξοφλήσει το σύνολο ή μέρος της οφειλής στο τέλος μιας καθορισμένης περιόδου (συνήθως μήνα). Στην περίπτωση μερικής εξόφλησης, το ανεξόφλητο υπόλοιπο μεταφέρεται στον επόμενο μήνα και ο κάτοχος επιβαρύνεται με τον ανάλογο τόκο.